________________ વાદ કોની સાથે કરાય? જે પાપભીરુ હોય, તત્ત્વને જાણવાની ઈચ્છાવાળો હોય, વાદ દ્વારા પોતાનું આત્મહિત થતું હોય, તેની સાથે કરુણાદિ ભાવોનો પોતાને લાભ થતો હોય તો, સત્યને સ્વીકારવાની તૈયારી હોય, સંકલેશ ન થાય. મોટો પણ નાનાની વાત સ્વીકારી લેશે તો મૈત્રીભાવ વધશે, પણ વૈમનસ્ય ' નહીં થાય. આત્મા અનાદિકાળથી દુઃખનો ભોગ બન્યો છે ને બીજાને પીડા આપે છે. આત્માના અજ્ઞાનથી દુઃખી થવાય છે. હવે આત્મજ્ઞાન માટે પ્રયત્ન કરવાનો છે. આત્મજ્ઞાન મેળવી એવી રીતે અભ્યાસ કરવાનો કે જેથી આત્મા સહજ જ્ઞાની બની જાય. ચામડાની દષ્ટિ મટી જાય.દષ્ટિજ્યાં પડે ત્યાંરાગ ભસ્મીભૂત થયા વગર ન રહે. તત્ત્વદષ્ટિ નહોવાથી. રાગના કારણે મનમાં કચરા રાખીને રાત-દિવસ મહિના વર્ષો આપણા ભસ્મીભૂત થઈ રહ્યાં છે. અધ્યાત્મ કલ્પદ્રુમમાં કહ્યું છે કે જો સાધુ તત્ત્વજ્ઞાન દ્વારા આત્માની અનુભૂતિ નથી કરતો તો તે માત્ર ઊંટની જેમ ભારને વહન કરે છે. અધ્યાત્મ સારમાં પણ કહ્યું છે કે –ધનિક માણસને પુત્ર-પરિવારથી પોતે મહાન છે એવું લાગે છે. તેમ શાસ્ત્રો ભણાવવા–ગણાવવા દ્વારા જે પોતાની જાતને પંડિત માને છે તે અધ્યાત્મ રહિત છે. જો આત્મા જ્ઞાનમાં ડૂબે તો આનંદને માણે અને શેયમાં ડૂબે તો આનંદને ગુમાવે. પરના જ્ઞાતા બનીને સ્વને અનુભવવાનું છે. તમને કહેવા દ્વારા અમારા આત્માની જાગૃતિ વિશેષ વધારવાની છે. સાધુએ ઉપકરણ પણ સાદા રાખવાનાં છે. તેના પર પોતાને રાગ ન થાય તે જોવાનું છે. લોક સામે નથી જોવાનું. ઉપકાર કરે તે ઉપકરણ નહિતર તે પણ અધિકરણ. ભણવાનું એવી રીતે છે કે આત્માના ગુણોની રુચિ થાય. અનાદિકાળથી પરમાં થયેલી રુચિને અપૂર્વ પુરુષાર્થ કરીને ફેરવવાની છે. સામાન્ય પુરુષાર્થથી તે નહિ ફરે. પોતાના સિવાય બાકી બધું જાણે તેમાં અવશ્ય મોહનો પરિણામ છે. જ્ઞાનસાર-૨ // પ૩
