________________ બાંધવા માટે નથી. મુનિને અવશ્ય અનુભૂતિ થાય, દેશવિરતિવાળા અંશથી અનુભૂતિ કરી શકે. ક્યારે અનુભૂતિ કરી શકે? જો લક્ષ બંધાયું હોય તો. આજે વિવિધ પ્રોજેક્ટ આવ્યા તેથી લક્ષ ના રહ્યું. પછી અહીં શું કરે? હકીકતમાં આત્માસ્વયંપ્રભાવક છે પણ લક્ષ ન હોવાથી પારકી ચિંતા ઉભી થાય. ઉત્તમમાં ઉત્તમ ચારિત્ર મળ્યા પછી પણ આત્મા મનુષ્યભવ હારી જાય છે. "ચેતન કો પરખ્યો નહીં, ક્યો હુઆ વ્રતધાર? સાલ વિહોણી ખેતમે, વૃથા બનાઈ વાડ." તું તને જાણ - તું તને સ્વીકાર... તું તને માણ. ચેતનને ઓળખ્યા વિના મહાવ્રત લીધા તો માત્ર ભાર જ ઉપાડવાનો છે. જેમ સાલ = ચોખા(પાક) ન હોવા છતાં ખેતરમાં વાડ કરે તો એનો ઉપયોગ શું? અરણિક મુનિ તપ કરી શકતા ન હતાં છતાં પણ આત્મહિત કરી લેવાનો નિર્ણય થઈ ગયો હતો તો ધગધગતી શિલા ઉપર સંથારો કર્યો. પોતાના આત્માનું આત્મા ધ્યાન કરે, તેની શક્તિનો વિચાર કરે ત્યારે સમગ્ર શક્તિને કેંદ્રિત કરીને ત્રણ ભુવનને ડગાવવા સમર્થ બને. ગમે તેવા દેવતાઈ ઉપસર્ગો આવી જાય તો પણ તે ક્ષોભ પામતા નથી. કારણ આત્માના અનંત ગુણોની વિચારણા કરે છે. ગુણમય બનવાનો પુરુષાર્થ શરૂ થઈ જાય તેને જગતની કોઈ શક્તિ પરાજિત કરી શકતી નથી. ઈદ્રોની ઋદ્ધિ જોવા પણ તે તૈયાર થતા નથી, તે ઋષિને તે તૃણ સમાન લાગે છે. કારણ કે યોગી તો નિત્ય નિત્યનું જ ધ્યાન કરે છે. કર્મના ઉદયથી મળતાં તમામ પદાર્થો અનિત્ય છે. તીર્થકર પદ પણ શાશ્વત નથી. માટે જ તીર્થકરો પણ સાધના કાળમાં સિદ્ધ ભગવંતોનું ધ્યાન પકડે છે.નિત્યના ધ્યાનથી તેમની નિત્યમાં સ્થિરતા થઈ ગઈ છે. એટલે અનિત્યમાં એ આશ્ચર્ય પામતા નથી. મુનિઓ પરિષહ - ઉપસર્ગમાં પણ આનંદિત કેમ?" જે આત્માને આત્મામાં સત્તાગત આનંદનું જ્ઞાન થઈ ગયું અને તે
