________________ મનુષ્યભવમાં દોડવાનું બંધ કરવાનું છે. નરકમાં દોડી શકે નહી કારણ ત્યાં પરાધીન છે. તો ત્યાંનાં દુઃખોથી છૂટવાની દોડ જોરદાર છે. એવો ભાવ ભવમાંથી છૂટવાનો કરવાનો છે. નરકમાં જીવો દુઃખથી ત્રાસી ગયા હોય તેથી નિરંતર મરવાની અપેક્ષાવાળા હોય. સતત મરણ ઈચ્છે. જ્યારે સમ્યગ્દષ્ટિ આત્મા સમાધિને ઈચ્છે છે. આ ભેદ છે. મિથ્યાત્વનાં ઉદયથી આત્માનું મરણ નિરંતર ચાલુ છે. પણ તે મરણ આત્માની પીડા સ્વરૂપ છે. સમ્યગ દષ્ટિ આત્મા ભાવપીડાને ન ઈચ્છે. મિથ્યાત્વરૂપી મરણથી મારું ભાવમરણ થાય. મિથ્યાત્વથી છૂટવું એ જ આત્માનું પોતાનું સમ્યગુરૂપી ધન. અમર એવા આત્માને અમર બનવાનો ભાવ તે સહજ છે. પણ અજ્ઞાનવશ આત્મા દ્રવ્ય પ્રાણથી મરણ ન થાય - એવા ભાવ કરે છે. ધનને જીવન બનાવી દોડી રહ્યો છે. ભોગાવલી કર્મભોગવતાં પશ્ચાતાપ થાય તો કર્મભોગવાય. નહિતર પોતે ભોગવાઈ જાય અને નવા કર્મનો બંધ થાય. આત્મામાં વેરાગ્ય આવે, સમક્તિ આવે પછી દોડે નહિ. કેવળ જ્ઞાનાદિ આત્માનું ધન પૂર્ણ થાય પછી નાશ પામવાનું નથી. તેથી મતિ આદિ અલ્પ જ્ઞાનાદિ ધન મળતાં સંતોષ માનવાનો નથી. કારણ કે ક્ષયોપશમભાવનું ગમે તેટલું જ્ઞાન ધન (14 પૂર્વ) પણ જતા વાર નહિ. આત્મા વિનશ્વર સ્વભાવવાળો છે, મોહ કર્મથી જોડાયેલો છે. જો સાવધાન રહે તો નિગોદ સુધી પહોંચાડી દે છે. અનંતા 14 પૂર્વીઓનિગોદમાં ગયા. તમારી સામે નિશ્ચય દષ્ટિ ધરો તો વર્તમાનમાં પ્રાપ્ત થયેલી શક્તિમાં સંતોષનહીંથાય.અપૂર્ણતામાં આપણે પૂર્ણતા માની છે. વર્તમાનમાં જે પ્રગટ્યું છે તે અંશ પણ નથી. એને આપણે ઘણું મળ્યું છે એમ સમજીએ છીએ. જ્ઞાનસાર–૨ 233
