________________ ઉદયથી ઈદ્રિયો મેળવતાં ગયા. પરની સંજ્ઞા વધી માટે તે તરફનો પુરુષાર્થ થાય છે. સંજ્ઞી પંચેદ્રિય થયા. સ્વનો પ્રકાશ પકડી–આત્મા માટે પ્રવૃત્તિ કરે, ન થાય તો પશ્ચાતાપ થાય, તો માર્ગમાં આવ્યો. આનંદપૂર્વક પ્રવૃત્તિ ન કરે અનુમોદના પ્રેરણા કરતાં અટકે. કર્મબંધ નબળા પડે. હું ભવરૂપી કૂવામાં અનંતકાળથી પડ્યો છું. દષ્ટિ ખૂલી જાય એટલે આત્માનું અસ્તિત્વદેખાય.અનંતા ભવનો નિશ્ચયથાય. સર્વજ્ઞની આજ્ઞા મુજબ આરાધના શુદ્ધ નથી. પોતાના આત્માને ભયંકર પીડા આપી છે. 0 આત્માની પીડા શું? અજ્ઞાનતા એ પીડા– કષાય એ પીડા. મિથ્યાત્વ પીડા, યોગ પીડા. આને છોડવાનું છે. આત્માને ભાન આવે કે આટલી પીડા સહન કરી, હજી સહન કરું છું. હજી આત્માને કેટલો કાળ પીડા આપવી છે? પછી એ સહન ન થાય, પોતાના આત્માની કરુણા આવે. આત્મા સાથે રહેતો સુખનો અનુભવ અને શરીર સાથે રહે તો દુઃખનો અનુભવ થાય. અનંત સુખ પોતાના આત્મામાં છે એ પાકો નિર્ણય કરવાનો. કતલખાને ગયેલી ગાય-બહુ ભૂખી હોય. લીલુ ઘાસ સામે પડ્યું હોય.એની આગળની હરોળની ગાયના ધડ જુદાં પડે એ એને દેખાય તો એ ઘાસ ખાય? મોત સામે દેખાય છે. જે આત્માને સમ્યક જ્ઞાન થયેલું છે એ આત્મા આ બધું જોઈ શકે છે વિષયના ભોગમાં આત્માની કતલ દેખાશે. રાગ ભળે એટલે આત્માની કતલ દારૂના નશામાં વ્યક્તિ પોતાને ભૂલે છે. મોહનો નશો આત્માને ભૂલાવે છે. આત્માનું સ્વરૂપ અરૂપી-અક્ષય અવ્યાબાધ છે એ ભૂલી જાય છે. અક્ષય-અરૂપી સ્વરૂપ આત્માને પકડે ત્યાં મોહ ન ફાવે. જ્ઞાનસાર–૨ // 206
