________________ તેના વડે એ ઉન્નત બનેલો છે, અનાદિનો જે પરનો સંબંધ છે તેનાથી સદા માટે છૂટી જવાનો આત્માનો ઉન્નતિનો ભાવ છે. * મુનિને મહારાજા કેમ કહેવાય છે?' રાજાની રાજ્યલક્ષ્મી જેમ જયવંતી હોય છે, તેમ મુનિ મહારાજની સમતાભાવ રૂપી રાજ્યની લક્ષ્મી સદા વિજયવંતી હોય છે. રાજાની રાજ્યલક્ષ્મી પરિમિત, અનિત્ય, આ દેશપૂરતી અને અનેક ઉપાધિઓવાળી, બીજાને ઈર્ષ્યા કરાવનારી, બીજાને લૂંટવાની ઇચ્છા થાય તેવી હોય છે જ્યારે મુનિ મહારાજની સમતાભાવની સામ્રાજ્ય સંપત્તિ અપરિમિત, નિત્ય, સર્વત્ર પ્રસરતી, નિરૂપાધિક, બીજાને અનુકરણ કરવાની ભાવના થાય તેવી તથા કોઈથી લૂંટી ન શકાય તેવી હોય છે. તેથી બાહ્ય રાજ્ય સંપત્તિથી રાજા કહેવાય છે, જ્યારે મુનિને આંતર, શાશ્વત સંપત્તિથી મહારાજા કહેવાય છે. રાજાની રાજ્યલક્ષ્મી ભૂતકાળમાં પ્રાચીનકાળમાં હાથી ઘોડાથી શોભતી હતી તેમ મુનિરાજની સમતારૂપી સંપત્તિ જ્ઞાન અને ધ્યાન વડે શોભતી હોય છે. આ રીતે જ્ઞાનરૂપી ગજ દ્વારા અને ધ્યાનરૂપી અશ્વ દ્વારા સુશોભિત એવી નિગ્રંથ સ્વરૂપવાળા અર્થાત્ નિષ્પરિગ્રહી મુનિરાજની રાજ્યસંપત્તિ સદાકાળ જય પામે છે. આ કારણથી સમતાના ભંડાર એવા મુનિઓનું મહારાજાપણું હંમેશા જયવંતુ વર્તે છે. તે કારણથી આત્માર્થી મુમુક્ષુ જીવે સમતાભાવ જીવનમાં લાવવા સદાતેના અભ્યાસવાળા થવું જોઈએ.આ પ્રમાણે શમાષ્ટકનું વર્ણન કર્યું. જ્ઞાનસાર-૨ || 198
