________________ નવતત્ત્વમાં પ્રથમ જ આ વાત આવી.-એ-વિહાએ સાધ્ય બતાવ્યું એને દષ્ટિમાં રાખીને સંસારી જીવોનેર પ્રકારે, ૩પ્રકારે, ૪પ્રકારે, 5 પ્રકારે, પ્રકારે, 14 પ્રકારે પ૩ પ્રકારે વિ. ભેદ બતાવ્યા. એગવિહાએનિશ્ચય છે. શાસનમાં નિશ્ચયની જ પ્રધાનતા છે અને તેની સિદ્ધિ માટે જ બધા વ્યવહારો મૂક્યાં છે. એક પણ જીવ પ્રત્યે વિષમ પરિણામ ન રહે ત્યારે જીવ સિદ્ધ બને. જીવ અજીવનાં આકર્ષણમાં દબાયેલો છે એટલે એનું સ્વરૂપ પૂર્ણ દબાઈ ગયું છે તે ઉપયોગમાં નથી આવતું માટે તે રીતે વ્યવહાર કરવો દુષ્કર બની ગયો. ચામડીની આંખથી કેવું ને કેટલું દેખાય? સ્વભાવની સામ્યતાને (કેવળજ્ઞાન) પ્રગટ કરવા સ્વરૂપને પકડ્યા વિના નહીં ચાલે. બધા જ દોષોવિષમતાને જે દૂર કરી શકે અને ગુણ માટે જ જેને પક્ષપાત છે તેનામાં પ્રમોદભાવ છે. अपास्ता शेष दोषाणां, वस्तु तत्त्वावलोकिनां गुणेषु पक्षपातो प्रमोद प्रकीर्तित : / વિષમતા દોષોના કારણે આવેલી છે. જીવને શિવ તરીકે જુવે તો જ જીવ સ્વભાવ ધર્મમાં આવી શકે છે અને ત્યારે જ ગુણોનો પક્ષપાત ઊભો થશે. જ્ઞાનાંતરાય અને વીર્યંતરાયના ક્ષયોપશમથી કે મંદતાથી દરેક જીવમાં ભિન્નભિન્ન શક્તિઓ જોવા મળે છે. તે સમાનતાની દષ્ટિથી જોતાં જ સિદ્ધપણું પ્રગટ થાય છે. માટે જ સિદ્ધિ ભગવંતો જીવોનાં દોષો જોતા નથી પણ સત્તામાં રહેલા સિદ્ધત્વને જ જુવે છે, તેઓ તે જ જોઈને સિદ્ધ થયા અને સિદ્ધ થઈને પણ એ જ જુવે છે. આમ ન જુવે તો વ્યવહાર માર્ગનિશ્ચયને પ્રગટાવનાર નહીં બને, પણ સંસાર માર્ગનો જ સહાયક બની, ભાવવૃદ્ધિ કર્યા કરશે. * મુખ્ય મોક્ષના બે પ્રકારો (1) ઘાતી કર્મનો ક્ષય મોહનો સંપૂર્ણ ક્ષય. (2) અઘાતી કર્મનો ક્ષય યોગનો સંપૂર્ણ ક્ષય. જ્ઞાનસાર–૨ || 126
