________________ આનંદ છે. તેને છોડવાની તૈયારી નથી. સ્વ સાથે સર્વ જીવોનો નિર્ણય કરવાનો છે.રસ માટે ખાવાનું નથી. શરીરને ટકાવી રાખવા ભાડુ આપવાનું છે. * સમતાયોગ:- ધ્યાન યોગનું ફળ સમતાની પ્રાપ્તિ. ધ્યાનના બળ દ્વારા જેણે મોહનીય કર્મને ભસ્મીભૂત કર્યું છે. એવો આત્મા ક્રોધમાન-માયાદિની પરિણતિ વિનાનો જ્યારે બને છે ત્યારે સમતાયોગી કહેવાય છે. અત્યંત અજ્ઞાન દશાથી કલ્પાયેલી ઈષ્ટ અને અનિષ્ટ વસ્તુઓમાં સમ્યગુજ્ઞાન થવાથી તે અજ્ઞાનદશાપૂર્વકની ઈનિઝ બુદ્ધિનો ત્યાગ કરીને રચાયેલી જે સમતા તે સમતાયોગ કહેવાય છે. ઈચ્છેલું કે માંગેલું મળી જાય તો મમતા વધે પછી આનંદ આવે. મૂચ્છના પરિણામમાં સમગ્ર ભાન ભૂલી જાય. કોઈપણ વસ્તુનો નિર્ણય લેવામાં અસંખ્યાત સમય પસાર થઈ જાય, જ્યારે કેવલીને એક સમય લાગે. દ્રવ્ય-ગુણ–પર્યાયથી વસ્તુને પકડો તો મોહ છૂટે. સર્વજ્ઞને ભૂલ્યા તો સંસારમાં રખડ્યા. સર્વજ્ઞ કથિત તત્ત્વથી અનિત્યાદિ ૧ર ભાવનાઓનું જો ચિંતન થાય તો આત્મામાં રહેલા આસક્તિનાં પરિણામો ઘટતાં જાય. જો જીવ દ્રવ્ય પ્રત્યે પ્રેમ નથી તો ષ ભાવ અંદર અવશ્ય પડેલો જ છે. તેના કારણે ગુણીયલ આત્માઓ પ્રત્યે આપણને પ્રેમ પ્રગટતો નથી. વસ્તુ કે વ્યક્તિને દ્વેષપૂર્વક છોડવાના નથી. પર સંયોગને હેય માની તેના પ્રત્યેના રાગદ્વેષના પરિણામને છોડવાનો છે. સમગ્ર પુદ્ગલ દ્રવ્ય માત્ર પરમાણુ સ્વરૂપ છે અને નિત્ય છે. પરમાણુમાં રહેલા ગુણો સતત પરિવર્તનશીલ છે. તેના કારણે પુદ્ગલ દ્રવ્ય અનિત્ય કહેવાય છે. તેમાં રહેલા વર્ણ–ગંધ-રસ–સ્પર્શ બદલાયા કરતા હોય છે. આ પુદ્ગલનું વિષયક્રમ આત્મા સમજી જાય તો પછી તેને પુદ્ગલ દ્રવ્ય વિષે રાગ નહીં જાગે, પણ તેનાથી છૂટીને જીવને આત્મામાં જ વિશ્રાંતિ પામવાનું મન થશે. આમ પુદ્ગલ દ્રવ્યમાં સમદષ્ટિ અને જીવમાં સત્તામાં રહેલા સ્વભાવ જ્ઞાનસાર-૨ // 121
