Nemirangratnakar Chand

SR No.: 032757
Original Sutra Author: N/A
Author: Shivlal Jesalpura
Publisher: L D Indology Ahmedabad
Publication Year: 1965
Total Pages: 122
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 9 MB

Page 65

नान्यतरजातिमा बहुवचननो सामान्य प्रत्यय आं छे. उ. त., प्रवालां, भाणां, वाणां, वयणलां, टीलां, दूषडां. आ उपरांत अप्रत्यय रूपो पण मळे छे. घणी वार बहुवचननो प्रत्यय लागतो नथी, पण विशेषणोने के भूतकालीन क्रियापदोने बहुवचननो प्रत्यय नरजातिमां आ अनें नान्यतरजातिमां आं लागे छे, ते परथी बहुवचननो अर्थ सूचवाय छे. उ. त., पयकमल मुंहालां (1-28), नेमितणा गुण (1-12), दानव मलिआ (1-36), जीतां रातां कमल (2-20) मानार्थे बहुवचननो प्रयोग पण जोवा मळे छे. उ. त., तु रे जनम्या धन धन जिन सामलवन (1-21) विभक्ति-पहेली तेमज बीजी विभक्तिनो प्रत्यय नथी. त्रीजी विभक्तिनो प्रत्यय असंयुक्त अने संयुक्त इ-इं तेमज ए छे. उ. त., सीलइ (1--80), सुगंधइ (2-61), छंदइं (1-5), बुधिई (1-9), वेगिई (1-14), माहवि (2-33), नेमिविरहिं (1-94), मोतीडे (2-52), नयणे (2-66). चोथीमां नई ए अनुग अने रेसि ए नामयोगी वपराया छे. उ. त., नारीनई (1-81), हरिनइं (1-85), पितानइं (2-9), झीलण रेसि (1-50). ___ पांचमीमां थिकी (1-44), थिउ (1-18), थी (2-135) ए अनुग वपराया छे. ___ छट्ठीमां विशेष्यनां जाति अने वचनना संदर्भमां नउ (1-15), नी (2-52), नं (1-87), तणउ (1-47), तणी (1-46), तणइ (2-12), तणेइ (2-52), तणा (2-75), तणां (1-43), केरु (2-53), केरउं (1-55), केरी (1-2), केरइ (2-142), केरा (1-9), चु (1-55), ची(१-३०) ए अनुग वपराया छे. आरंभनी भूमिकामां मळतो ने पछी लुप्त थयेलो ह प्रत्यय (सं. स्य>प्रा. स्स>अप. स्सु-सु-) क्वचित् मळे छे. उ. त., मूलह विण (1-39), हरषह पाणि (2-26). ___ सातमी विभक्तिना प्रत्यय असंयुक्त ने संयुक्त इ-इं तेमज संयुक्त ए छे. उ. त., चहुटइ (1-63), चउमासइ (2-30), हियडई (1-5), मनि (1-8), अंगि (1-2), भालिं (1-27), काने (1-4), धवलहरे (1-25). संस्कृत नारीजातिना आम् प्रत्ययनो अवशेष पण क्वचित् मळे छे. उ. त., आउधशालांपुहतउ (1-30), मांहइ (2-101), माहिइं (1-11), मांहि (2-13), मांहिं (2140), वरि (1-16), ऊपरि (1-41), पे (2-103), मझारि (2-11), मझारे (1-13) पण सातमीना अर्थमां वपराया छे.