________________ 22 ગુજરાતમાં ધાર્મિક અને પારધીમાં ક્યાંથી શુભ આચરણ, કેવળ ભક્તિ પામ્યા ગિરિ પર્ણ. સેવો શ્રીકૃષ્ણ કૃપાલ. હરિભક્તિથી સંસ્કાર પામેલા ભક્તને માયાનો મોહ લાગતો નથી; હરિભક્ત નિર્ભય હોય છે; કેવળ જ્ઞાની માયાના ભયમાં આવી પડે છે. દયારામભાઈ માર્મિક ભાષામાં ભક્તિની સરસાઈ બતાવતાં કહે છે કે : ભક્ત તે ભક્તિ સ્વરૂપ છે, તેને માયો નથી રે લેશ; સ્ત્રી થકી સ્ત્રી મોહાય નહિ, મોહ પામે પુરુષને વેશ. પુરુષ જ્ઞાન વૈરાગ્ય ને યોગ, તેને પીડે અજા રૂપીઓ રોગ; તે કારણ ભ્રષ્ટ થાય છે તેહ, ભક્તને અચળ હરિશું સ્નેહ. વળી યોગી માત્ર પોતાના આત્માનો જ ઉદ્ધાર કરી શકે છે, હરિજન સૌનું કલ્યાણ કરે છે : યોગી રહે સદા એકલો, હરિ ન્મ તારે સૌ સંગી; સિદ્ધ ઉદાસી રહે સદા, હોય સંત સુંદર રસ રંગી. રંગે રસિક સેવે ગુણ ગાય, પોતે પીએ સુધા સામાને પાય. ભક્ત સ્નેહી સૌનું સારે કામ, ધ્યાની સાથે કોઇનો નહિ ઠામ. આ યોગી અને હરિભક્તના સ્વરૂપમાં જે રહસ્ય હિન્દુ ધર્મમાં સમજાયું છે, તેવું જ રહસ્ય બૌદ્ધ ધર્મના હીનયાનની અર્વતની અને મહાયાનની બોધિસત્વની ભાવનામાં સમજાવવામાં આવ્યું છે. સહજશક્તિ જેમનામાં જાગી છે તેઓ સ્વભાવથી જ નિષ્કામ કર્મયોગી હોય છે; અને જગતને સર્વદા નિર્દોષરૂપે ઓળખી શકે છે. કાંઇ પ્રભુ પાસે ન માગીએ, માગ્યે પસ્તાવો થાય; ઉદાસી આવે નાથને,વ્યાપાર સરીખું જણાય. જણાય એવું માટે રખે જાગો, સેવો શ્રીકૃષ્ણ ધરી સ્નેહ સાચો;
