________________ ઢાળ - 2 રાજા અશોકે રાણીને કહ્યું કે આ યૌવન વયમાં વિવેકપૂર્ણ રીતે બોલવું જોઈએ. યૌવનના મદમાં સમજ્યા વગર બોલવું નહિ. બાળકના મૃત્યુથી માતા-પિતા કરુણ આક્રંદ કરે છે. અને તે તને તમાશો લાગે છે. ? આવી રીતે કોઈની મજાક કરવી ઉચિત નથી. રાજાના આ પ્રત્યુત્તરથી રાણીને ગુસ્સો આવ્યો. અને ખોળામાં રહેલા પુત્રને ગોખેથી નીચે ફેંક્યો. રાજ દરબારીઓ આ વાત જાણીને ચિંતાતુર થયા પણ નગરરક્ષક દેવે બાળકને ઝીલી લીધો ને સોનાના સિંહાસન પર બેસાડયો. લોકોને ઘણું આશ્ચર્ય થયું અને કહેવા લાગ્યા કે આ બાળક અત્યંત ભાગ્યશાળી છે. કવિના કરૂણરસનો નિર્દેશ કરતી પંક્તિઓ રાણીને માટે આનંદદાયક બને છે. સુખ અને દુઃખના વિરોધાભાસ દર્શાવતી પંક્તિઓ કથા વસ્તુમાં જિજ્ઞાસા જગાડે છે. “હાં રે મારે માત પિતાદિક સહુ તેનો પરિવારજો રડતો પડતો ગોખ તળે થઈને વહે રે લો. પ . હાં રે મારે તે દેખી અતિ હર્ષિત રોહિણી તામ, જો પિયુને તાખે રે નાટક કુણ ભાતિનું રે લો . 6 છે રાજાનો પ્રત્યુત્તર પણ રોહિણીને વિવેકપૂર્ણ વિચારથી બોલવા જણાવે છે. કવિના શબ્દો છે - “પિયુ કહે જોવન મદમાતી સહુને સરખી આશા એ બાલકના દુઃખથી રોવે તુજને હોવે તમાસા, બોલો બોલ વિચારી કાજ એમ કેમ કીજે હાંસી ના નગરના લોકો મૃત વણિકપુત્રને સ્મશાનમાં લઈ જાય છે તે * 97
