________________
વ્યાખ્યાન ખીજ.
વ્યાખ્યાન ખીજું.
વ્યાખ્યાનના વિષય—પ્રાચીન સુધારાએની સરળતા— આધુનિક સુધારાઓનું વૈવિધ્ય—તેનું ચઢીઆતાપણું”—રીમન· સત્તાની પડતીની વખતે યુરોપની સ્થિતિશહેરોનું પ્રાધાન્ય—–રાજાએ કરેલા રાજકીય સુધારાના પ્રયત્ન-એનારિયસ ન ખીજા થિએડેસિયસની આજ્ઞાપત્રિકા–રામન રાજ્યના નામની સત્તા—ખતિ સમાજ--પાંચમા સૈકામાં એની થએલી જુદી જુદી સ્થિતિ—પાદરીઓને રાજ્ય વહીવટ––સમાજની સારીમાડી અસર---વૈદેશિક અથવા પરદેશી લોકો--યંક્તિઓનું સ્વાતંત્ર્ય ને મનુષ્યેાની અન્યાન્ય ફરજનું તે ભાન કરાવી આધુનિક સમાજમાં તે દાખલ. કરે છે—–પાંચમા સૈકાના સુધારાનાં તત્ત્વો વિષે સાર
મા
૨૧
રી વ્યાખ્યાનમાળાની ગાઠવણ વિષે વિચાર કરતાં મને ધાસ્તી રહે છે કે થાડામાં ધણાના સમાવેશ કરવાની આવશ્યકતાને લીધે ક્યાંતા મારે બહુ લખાણુથી ખેલવુ પડશે, કે માંતા બહુ ટૂંકાણુથી ખેલવુ પડશે.
વળી એવાજ કારણથી ઉભી થતી એક બીજી મુશ્કેલીને મને ભય રહે છે; તે ભય એ છે કે કેટલીક વાર સમન કર્યાં વગર અમુક સિદ્ધાન્તા મારે રજી કરવા પડશે. થેાડામાં ઘણું કહેવું પડતું હાવાથી તેનું
?
આ પરિણામ છે. કેટલાક વિચાર, કેટલાક સિદ્ધાન્તા એવા સૂઝશે કે તેનું સભન પાછળથી આપવું પડશે. હું આશા રાખું છું કે કેટલીક વાર મારા માત્ર શબ્દ પર શ્રદ્ધા રાખી મને માની લેવાની હું તમને જરૂર પાડીશ તેની તમે મને ક્ષમા આપશે. અમણાજ આવી જરૂરના પ્રસંગ આવે છે.
આગલા વ્યાખ્યાનમાં સુધારાની સામાન્ય બાબત વિષે સમજુતી આપવાને મેં પ્રયાસ કર્યાં છે. કેઈ ખાસ સુધારા વિષે હું ખેલ્યા નથી, કાળ કે
