Page Text
________________
૧૪૨
યુરોપના સુધારાનો ઈતિહાસ. છે તે માત્ર એક ખોટું રૂપક છે.
એક સામાજિક ને એક નૈતિક, એમ બે મોટાં કારણોને લીધે યુરોપમાં ધાર્મિક યુદ્ધ થતાં હતાં. તમે જાણો જ છે કે નૈતિક કારણમાં, ધાર્મિક ભાવનાઓ ને પન્થોનો ઉત્સાહ હતો. સાતમા સૈકાના અન્તથી ખ્રિસ્તિઓ મુસલમાનો સામે ધાર્મિક યુદ્ધો લડતા હતા, હારવાની ભારે ભયમાં આવ્યા પછી યુરોપમાં તે બ્રિતિ ધર્મને વિજય મળ્યો હતો ને મુસલમીન ધર્મને
સ્પેન દેશમાં જ ગંધી રાખવામાં એને ફત્તેહ મળી હતી. ત્યાંથી પણ તેને હાંકી કાઢવાને ખ્રિસ્તિઓ વારંવાર થતા હતા. ધાર્મિક યુદ્ધો એક આકસ્મિક, અચિંત્યો, ને અગાઉ નહિ સળગેલે, જેરુસલમથી પાછા આવતા યાત્રાળુએની કહેલી વાતોને લીધેજ ને પિટર ધિ હમિંટના ઉપદેશને આધારે જ જન્મેલ બનાવ હતો એમ એને માટે કહેવામાં આવે છે. આમાંનું કશુંએ નહોતું. ધાર્મિક યુદ્ધો ચાર સૈકા સુધી ખ્રિસ્તિ ધર્મ ને મુસલમીન ધર્મની વચ્ચે થતા કલહની માત્ર પરિસમાપ્તિ હતી. અત્યાર સુધી આ કલહનું ક્ષેત્ર યુરોપ હતું. હવે તેને એશિયામાં આણવામાં આવ્યું હતું. એ બે ધર્મોમાં રહેલા ધાર્મિક ને સામાજિક ભાવનાઓના ભેદો જ ધાર્મિક યુદ્ધોનાં કારણરૂપ હતા.
એક બીજી પણ બાબત એ યુદ્ધો પ્રચલિત થવામાં સાધનભૂત થઈ હતી. અગીરમા સૈકાની યુરેપની સામાજિક સ્થિતિ. પાંચમાં ને અગીયારમા સૈકામાં યુરોપમાં કંઈ પણ સામાન્ય મોટી વસ્તુ દાખલ થઈ શકે તેમ નહોતું તેનું કારણ મેં તમને અગાઉ સમજાવ્યું છે. રાજ્ય, સંસ્થાઓ, વિચારો વગેરે બધુંજ અમુક મર્યાદામાં સંકુચિત હતું. દરેક વસ્તુ સ્થાનિક હતી તે સમજાવવાને મેં અગાઉ પ્રયત્ન કર્યો હતો. આવી જ રીતે ફડલ પદ્ધતિ પ્રવર્તમાન થઈ હતી. કેટલાક સમય પછી આવી સંકુચિત મર્યાદાથી સંતોષ થાય તેમ નહોતું. મનુષ્યના વિચારો ને એની પ્રવૃત્તિને વિસ્તીર્ણ ક્ષેત્રમાં વિહરવાનું મન થયું હતું. ભટકતું જીવન પણ હવે અટકી ગયું હતું, પણ તેને માટે રહેતા મનને ઉલ્લાસ ને તે જીવનનાં સાહસોને માટેની ઇચ્છા હજી નાશ પામી નહોતી. ધાર્મિક યુદ્ધમાં લોકો જેસબંધ જોડાયા.
| SR No. | 032714 |
| Book Title | Europena Sudharano Itihas |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Atisukhshankar K Trivedi |
| Publisher | Gujarat Varnacular Society |
| Publication Year | 1913 |
| Total Pages | 256 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |