________________
જ્ઞાનાચારનો આ ભેદ હોવા છતાં આ ચારિત્રાચાર હોય તેવું લાગે. જ્ઞ પરિક્ષા અને પ્રત્યાખ્યાન પરિક્ષા, ગ્રહણશિક્ષા અને આસેવન શિક્ષા- અહીં પ્રત્યાખ્યાન પરિજ્ઞાથી તથા આસેવન શિક્ષાથી જીવન જીવવાની વાત જ આવી છે.
દૂધપાક સારામાં સારો છે, પણ ખાનારની હોજરી જોઈને જ અપાય. તેમ સૂત્ર સારામાં સારા હોય પણ સામેવાળાની યોગ્યતા મુજબ જ અપાય. ટાઈફોઈડવાળાને દૂધપાક ન અપાય તેમ અયોગ્યને સૂત્ર ન અપાય.
અહીં અયોગ્ય પર દ્વેષ નથી, પણ કરુણા જ છે. ટાઈફોઈડવાળા પર દ્વેષ થોડો છે ? એ જો દૂધપાક ખાશે તો એને જ નુકશાન થશે. અયોગ્ય સૂત્ર ભણશે તો સૌ પ્રથમ એને જ નુકશાન થશે.
♦ કોઈપણ કાર્યમાં સફળતા મેળવવી હોય તો ભગવાનને આગળ કરો. ભગવાન સાક્ષાત્ ન હોય તો ભગવાનનું વચન [શાસ્ત્ર] આગળ કરો. એ જો આગળ છે તો ભગવાન જ આગળ છે, એમ માનજો. ભગવાન
જ્યાં આગળ છે ત્યાં સફળતા મળે જ મળે. “ચાલે છે તેમ ચાલવા દો ને ! વિધિ-અવિધિની માથાકૂટ મૂકો. બધા કરે તેમ કરો.' આવી વૃત્તિ લોકસંજ્ઞા છે. લોકસંજ્ઞા એટલે ગતાનુગતિકતા ! લોકહેરી ! આનો ત્યાગ કર્યા વિના વિધિમાં આદર નહિ કેળવી શકાય.
દુકાનમાં બેસાડતાં પહેલા પુત્રને પિતા અનેક બાજુઓનું જ્ઞાન કરાવે તેમ ગ્રન્થના પ્રારંભ પહેલા યોગ્યતા - અયોગ્યતા આદિની વાતો ગ્રન્થકાર કહે છે.
એક વાત સમજી લો : માર્ગ પર ચાલવું હોય તો શાસ્ત્રાનુસારી વચનો સિવાય બીજો કોઈ ઉપાય નથી.
પૂજ્ય મુનિ શ્રી ધુરંધરવિજયજી મ. :
બુદ્ધિ આપણને ભ્રાન્ત કરે છે. બુદ્ધિને એક બાજુએ રાખો. મૃતવત્ જીવો. અહંકારનું મૃત્યુ એજ સાધુનું જીવન ! ગૃહસ્થ મૃત્યુ પછી સફેદ કપડું ઓઢે, તે હંમેશા આપણે ઓઢીએ છીએ.
કાયદાની ભાષામાં આપણું ‘સિવિલ ડેથ’ થઈ ચૂક્યું છે.
કહે, કલાપૂર્ણસૂરિ-૩
* ૨૯
