________________
સિદ્ધર્ષિને બુદ્ધ મહાકારુણિક લાગ્યા. અરિહંત માત્ર વીતરાગ લાગ્યા. આજે પણ ઘણાને ભગવાનની વીતરાગતાનો ખ્યાલ છે, પણ કારુણિકતાનો ખ્યાલ નથી.
ઘણા કહે છે ઃ ઈશુખ્રિસ્ત દયાળુ છે. એ સર્વના પાપોનો નાશ કરી આપે છે.
આ વાત સાવ ખોટી નથી, પણ કઈ રીતે પાપો નાશ થાય છે, તે તેઓ સમજતા નથી.
આપણે પણ માનીએ છીએ :
'एसो पंच नमुक्कारो सव्वपावप्पणासणो' હિન્દુઓ પણ માને છે ઃ
सर्व धर्मान् परित्यज्य मामेकं शरणं व्रज ।
अहं त्वा सर्व पापेभ्यो, मोक्षयिष्यामि मा शुच : । । -ગીતા ભગવાનની શક્તિ આ પાપનો ક્ષય કરે છે, એમ સૌ પ્રથમ સ્વીકારવું પડશે, માત્ર આપણી શક્તિ નહિ.
૨૧-૨૧ વખત સુધી બૌદ્ધદર્શન તરફ ખેંચાઈ જનાર સિદ્ધર્ષિને જૈન દર્શનમાં સ્થિર કરનાર આ લલિત વિસ્તરા છે. એમણે પોતે જ ઉપમિતિમાં કહ્યું છે :
नमोऽस्तु हरिभद्राय तस्मै प्रवरसूरये ।
-
मदर्थं निर्मिता येन, वृत्तिर्ललित विस्तरा ।।
આ લલિત-વિસ્તરા પર પંજિકા રચનાર શ્રી મુનિચન્દ્રસૂરિજી છે. મુનિચન્દ્રસૂરિજી એટલે વાદિદેવસૂરિના ગુરુ.
વાદિદેવસૂરિએ દિગંબરાચાર્ય કુમુદચન્દ્રને હરાવ્યા એના જ કારણે ગુજરાતમાં આજે દિગંબરો દેખાતા નથી. આવા મહાવાદી દેવસૂરિને તૈયાર કરનાર મુનિચન્દ્રસૂરિજી કેવા વિદ્વાન હશે ?
ટીકાકાર કહે છે ઃ ગણધર કૃત સૂત્રોના બધા જ અર્થો/બધાજ રહસ્યો ખોલવાની મારી શક્તિ નથી. કારણકે ભગવાનની વાણીમાં તો અનંત અર્થો છૂપાયેલા હોય છે. મોટા જ્ઞાની પણ એ અર્થો ન કહી શકે. કારણ કે વાણી ક્રમબદ્ધ બોલી શકાય છે. આયુષ્ય મર્યાદિત હોય છે.
કહે, કલાપૂર્ણસૂરિ-૩ * *
૫