________________
કેટલી, જેના પ્રભાવથી તીર્થ બની ગયું, દ્વાદશાંગી બની ગઈ ? જે શબ્દોમાં પ્રાણ પુરનાર સ્વયં ભગવાન હોય ત્યાં શું બાકી રહે?
આવા ભગવાનને જોતાં જ હૃદય નાચી ઊઠે : “अद्य छिन्ना मोहपाशा, अद्य रागादयो जिताः ।
अद्य मोक्षसुखं जातमद्य तीर्णो भवार्णवः ।।"
આ ભક્તના ઉદ્ગારો છે. દૂર રહેલા ભગવાન પણ ભક્તને નજીક જ લાગે છે.
પણ ભગવાન દરેકને દર્શન નથી આપતા, ભક્તને જ આપે છે. ભક્તને દર્શન આપ્યા વિના રહેતા જ નથી, એમ પણ તમે કહી શકો.
તીર્થના નમસ્કારમાં તીર્થકરને નમસ્કાર આવી ગયો કે નહિ ? જિન-વચનના બહુમાનથી જિનનું બહુમાન આવી ગયું કે નહિ?
જેમણે શાસ્ત્ર [જિન-વચન આગળ કર્યું તેમણે ભગવાન આગળ કર્યા જ. તો જ કર્મ-ક્ષય થાય, શાસ્ત્ર મૂક્યા, વિધિ મૂકી તો ભગવાન મૂક્યા. ભક્ત ત્રિગુપ્તિએ ગુપ્ત હોય ત્યારે જ ભગવાન દર્શન આપે છે. આને જ સમાપત્તિ કહેવાય છે. ત્રણ ગુપ્તિ આપણને નાનકડી ચીજ લાગે છે, પણ આપણે જાણતા નથી : આમાં તો સમાપત્તિ છૂપાયેલી છે ! આમાં તો ભગવાનને મળવાની કળા છુપાયેલી છે !
હું તો ત્યાં સુધી કહીશ : આ એક મુહપત્તીના બોલમાં સમગ્ર જૈન શાસન પડેલું છે. એમાં બોલીએ છીએ ને ? “મન ગુપ્તિ, વચન ગુપ્તિ, કાયગુપ્તિ આદરું.”
મુહપત્તી પડિલેહણ આપણને નાની ક્રિયા લાગે, પણ અનુભવીની નજરે બહુ જ વિરાટ છે, એમાં સાધનાના બીજ છે. એના માધ્યમથી તમે કેવળજ્ઞાન રૂપી વૃક્ષ મેળવી શકો.
- આ તીર્થનો મહિમા સમજવો હોય તો સંસારની ભયંકરતા સમજવી પડશે. સાગરની ભયંકરતા સમજ્યા વિના જહાજની મહત્તા સમજાય નહિ, રાવણ વિના રામનો, દુર્યોધન વિના યુધિષ્ઠિરનો, અંધકાર વિના પ્રકાશનો મહિમા સમજાય નહિ. આ સંસાર કેટલો ભયંકર છે તે તો જુઓ.
આ સંસાર સાગરમાં જન્મ-જરા-મૃત્યુ રૂપ પાણી છે.
કહે, કલાપૂર્ણસૂરિ-૩
* * * * * * * * * * *
૨૭૭
