________________
દૂરથી આવ્યું. તો જેઓ જેટલા દૂર હોય ત્યાંથી તેમને ચાલવું પડે.
આપણે જે ભૂમિકામાં હોઈએ ત્યાંથી પ્રારંભ કરવો પડે. તળેટીમાં ઉભેલો શિખરથી યાત્રા શરૂ ન કરી શકે.
* પ્રાભિજ્ઞાનમાં આત્મવીર્યની પ્રધાનતા છે. તે ક્ષપકશ્રેણિ વખતે હોય છે. જેમ કોઈ વેપારી અમુક સમયે એકેય લેણદારોને પોતાની પાસે આવવા દેતો નથી તેમ શ્રપકશ્રેણિગત આત્મા એકેય કર્મપ્રકૃતિને વચ્ચે આવવા દેતો નથી. મુદત આપી હોય એટલે લેણદારો માંગવા આવે જ. એક સાથે માંગવા આવે ત્યારે આજનો વેપારી દેવાળું ફૂંકી દે ને ?
પૂજ્ય હેમચન્દ્રસાગરસૂરિજી ઃ વેપાર કર્યો લાગે છે.
પૂજ્યશ્રી ઃ બધા નાટક કર્યા છે. પણ આવું ક્યારેય કર્યું નથી. ભૂલથી પણ અન્યાય નથી કર્યો. કોઈ ભૂલી જાય તો સામેથી યાદ કરાવ્યું છે.
બાંધેલા કર્મો તો ઉદયમાં આવે જ. બાંધતી વખતે તમે સ્વતંત્ર, ભોગવતી વખતે પરતંત્ર ! ભોગવતી વખતે સમતા જ રાખવાની હોય !
તમને શું ? મને પણ જીવલેણ વ્યાધિ આવી છે. તે વખતે ભગવાનના તત્ત્વજ્ઞાને જ મને દુર્ગાનથી બચાવ્યો છે. નહિ તો તે વખતે ગુસ્સો પણ આવી જાય : કોઈ સેવા કરતું નથી વગેરે. પણ એક આંગળીની પીડા બીજી આંગળી લઈ શકતી નથી તો આપણી પીડા બીજા કેમ લઈ શકે ?
યશ-અપયશ-સાતા-અસાતા બધું જ અશાશ્વત છે, ચાલ્યા જનાર છે. વિહારમાં સારો ને ખરાબ બન્ને રસ્તા ચાલ્યા જવાના છે, એમ માનીએ ને? તેમ અહીં પણ આ બધું ચાલ્યું જવાનું છે, એમ માનીને સમતા રાખવાની છે.
આમ કરવાથી જ રાગ-દ્વેષાદિ લુંટારા જીતી શકાશે.
ભગવાનના ભક્ત પર તે સૌ પ્રથમ હુમલા કરે. કારણ કે તેમને ગુસ્સો છે ઃ ભગવાને અમારું અપમાન કર્યું છે. હવે એમના ભક્તોને નહિ છોડીએ. એટલે રાગ-દ્વેષાદિ ભક્ત પર હુમલો કરે છે, પણ ભક્ત
કહે, કલાપૂર્ણસૂરિ-૩
* * * * * * * * * * * * *
૧૮૯
