________________
પુરુષાર્થ છોડવાનો નથી, પણ વધુ ને વધુ કરવાનો છે, પણ પ્રભુને પ્રાર્થના કરતા રહેવાનું છે : પ્રભુ ! આપના પસાયથી મારો આ પુરુષાર્થ સફળ થાવ.
દોડ મમં તુદ ભાવો ' - જય વીયરાય. “ોય સમ્મ રિા ' - પંચસૂત્ર. .
ઘણા નથી કહેતા ? : “ગુરુદેવ! માસક્ષમણ કરવાની મારામાં શક્તિ નથી. આપની કૃપા જોઈએ.” એનો અર્થ એ નથી કે માસક્ષમણ કરવાનો પુરુષાર્થ છોડી દેવો ! પુરુષાર્થ ચાલુ રાખીને ભગવાન પાસેથી નમ્રભાવે બળ માંગવાનું છે, કૃપાની યાચના કરવાની છે.
વ્યાખ્યાના ૭ અંગો છે. (૧) જિજ્ઞાસા (૨) ગુરુયોગ (૩) વિધિપરતા (૪) બોધ પરિણતિ (૫) સ્થિરતા (૬) ઉક્તક્રિયા (૭) અલ્પભવતા [અલ્પસંસાર
(૧) જિજ્ઞાસા : આપણા શબ્દોમાં કહું તો ઝંખના ! તાલાવેલી ! એ હોય તો જ ગુરુ આદિનો યોગ મળે અને આગળનું કામ થાય.
આવી તાલાવેલીના કારણે જ ઘોડાને મુનિસુવ્રતસ્વામીનો ને ઉદાયન રાજાને શ્રી મહાવીરસ્વામીનો યોગ થયેલો, તમારી ઝંખના પ્રબળ બને ત્યારે ગુરુયોગ થાય જ.
ઘણીવાર જોયું છે ? તમને જે ગ્રન્થ વાંચવાની તીવ્ર ઝંખના થાય, ગુરુને પણ તે જ ગ્રન્થ વંચાવવાની તીવ્ર ઝંખના થાય.
જે જિજ્ઞાસા સાથે સાધકમાં સ્થિરતા પણ જોઈએ. એ ન હોય તો પુરું ન ભણાય. આર્યરક્ષિતસૂરિજી ભણતા હતા ને ઘરમાંથી વારંવાર તેડું આવ્યું ઃ જન્મ-ભૂમિમાં પધારો.
વજસ્વામીને પૂછ્યું : કેટલું ભણવાનું બાકી છે ? “બિંદુ ભણ્યો છે; સાગર બાકી છે.”
વજસ્વામીના આ જવાબથી અધીર અને અસ્થિર બનેલા આર્યરક્ષિતસૂરિજી જન્મભૂમિ તરફ ચાલતા થયા. એટલે જ સાડા નવપૂર્વથી વધુ તેઓ પછી ભણી શક્યા નહિ.
૯૨
* * * * * * * * * * * * કહે, કલાપૂર્ણસૂરિ-૩
