________________
૩૮૦ ] મૈત્રક કાલ અને અનુ-મૈત્રક કાલ
[પરિ. થાય છે. આવા સમ છે, છતાં વાવાઝેડાં બંધ રહેતાં નથી. લોકેની રીતભાત તમા વિનાની અને ઉદાસીન છે. તેઓ હળવી અને ક્ષુલ્લક પ્રકૃતિના છે. તેઓને વિદ્યા તરફ પ્રીતિ નથી ને તેઓ સધર્મ તથા પાખંડ ધર્મને પણ અનુસરે છે. આ રાજ્યમાં પચાસેક સંધારામાં છે, જેમાં લગભગ ૩૦૦૦ ભિક્ષુ રહે છે. તેઓ મહાયાન સંપ્રદાયના સ્થવિર નિકાયને અનુસરે છે. અહીં સો જેટલાં દેવમંદિર છે, જે વિવિધ સંપ્રદાયના અનુયાયીઓનાં છે. આ દેશ પશ્ચિમ સમુદ્રના માર્ગમાં હોવાથી બધા માણસ સમુદ્રથી રોજી મેળવે છે અને વેપારધંધામાં બહુ રોકાયેલા રહે છે.
નગરથી થોડે દૂર ઉર્જત (યુ-એન-તો)૨૭ નામનો પહાડ છે. એની ટોચે એક સંઘારામ આવેલું છે. પહાડ ગાઢ જંગલ અને જંગલી વૃક્ષોથી આચ્છાદિત છે અને એની ચારે બાજુ ઝરણું વહે છે. અહીં સંતસાધુઓ ભમે છે ને રહે છે. આધ્યાત્મિક શક્તિ સંપન્ન કરેલા ઋષિઓ અહીં એકઠા થાય છે અને રહે છે.
વલભી દેશથી લગભગ ૧૮૦૦ લી ઉત્તર દિશામાં જતાં ગુર્જર રાજ્ય આવે છે.
પાદટીપ
૧. પ્રવાસીના મૂળ ચીની નામના અંગ્રેજીમાં જુદાં જુદાં રૂપાંતર પ્રયજાયેલાં છે, એમાં “હ્યુએન સ્વંગ રૂપ સહુથી વધુ પ્રચલિત છે, પરંતુ આ રૂપાંતરમાં આદ્ય “H” તો અનુચ્ચરિત છે. મૂળ ચીની નામનું સહુથી વાસ્તવિક રૂપાંતર “યુઅન વાંગ” છે (T. W. Rhys Davids, “Yuan Chwāng or Hieuen Thsang ? ” On Yuan Chwang's Travels in India, pp. XI-XIII)
૨. એને જુલિયને ફ્રેન્ચમાં (૧૮૫૭) અને બીલે અંગ્રેજીમાં (૧૮૮૪) અનુવાદ કર્યો છે. યુઈ લિયે લખેલા એ પ્રવાસીના જીવનનેય અંગ્રેજીમાં (૧૮૮૪) અનુવાદ થયો છે. રૉમસ બૅટર્સે સુધારેલો “સિયુકીને સંક્ષિપ્ત અનુવાદ વિસ્તૃત વિવેચન સાથે ૧૯૦૪ માં પ્રકાશિત થયા છે. ગુજરાતના પ્રદેશોને લગતી નોંધ બસિયુકીનાં ૧૨ પ્રકરણે પૈકી ૧૧ મા પ્રકરણમાં આવે છે.
૩. ભરુકચ્છ = ભરૂચ (ગ્રંથ ૧, પૃ. ૩૪૩). Higen Tsiang, Buddhist Records of the Western World (Eng. trans. by S. Beal), Vol. II, pp. 259 f.; Watters, On Yuan Chwang's Travels in India, p. 241
