________________
૧૬૨]
મૈત્રક કાલ અને અનુ-ગૌત્રક કાલ અમેઘવર્ષ ૨ જો - ઈદ્રરાજ ૩ જા પછી એને મેટો પુત્ર અમોઘવર્ષ ૨ જે ગાદીએ આવ્યા, પરંતુ એ એકાદ વર્ષમાં અકાળ અવસાન પામ્યા ને એની વિધવા પત્ની વૃંગી રાજ્યમાં ચાલી ગઈ.૧૭૮ અમોઘવર્ષ પછી એને નાનો ભાઈ ગોવિંદરાજ ગાદીએ આવ્યો હતો. એણે પોતાના અગ્રજ પ્રત્યે ક્રૂરતા દાખવી નહતી ને બંધુસ્ત્રીગમનને અપયશ મેળવ્યો નહોતો, એવો ઉલ્લેખ આવે છે૧૭૯ એ આ સંદર્ભમાં ઘણે સૂચક લાગે છે. એમાં ગોવિંદરાજ સ્પષ્ટતઃ પોતાની સામેના એવા લકાપવાદને મિથ્થા બચાવ કરતો લાગે છે. ૧૮° એનાં દાનશાસનમાં એ પોતાના અગ્રજની પ્રશસ્તિને સમાવેશ કરતો નથી એ હકીકત એના વૈમનસ્યની શંકાને દઢ કરે છે. અમોઘવર્ષનું કોઈ દાનશાસન મળ્યું નથી. સુવર્ણવર્ષ ગેવિંદરાજ ૪ થે
ઇંદરાજ ૩ જાના આ નાના પુત્રે પિતાના મોટા ભાઈ અમોઘવર્ષ ૨ જાને દગાથી મરાવી ગાદી મેળવી લાગે છે. એણે ઈ. સ. ૯૩૦ માં પટ્ટબંધના મહોત્સવ પ્રસંગે તુલાપુરમાં આરહણ કરીને જે સેંકડો દાન દીધેલાં તેમાં લાટ દેશના ખેટકમંડલમાંના એક ગામના દાનનો સમાવેશ થાય છે. ૧૮૧ એ “સુવર્ણવર્ષ', પૃથ્વીવલ્લભ,' “શ્રીવલ્લભ” અને “નરેદ્ર' એવાં અપર નામ ધરાવતો. એ ઘણે દર્શનીય, દાનવીર, પ્રતાપી અને વિજયી હતો એવું એની પ્રશસ્તિ પરથી સૂચિત થાય છે. એ ઘણો વિષયી અને ઘાતકી હતો. એના મંત્રીઓ તથા સામંતોએ એને દૂર કરી એની જગ્યાએ એના કાકા અમોઘવર્ષને ગાદીએ બેસાડ્યો.૧૮૨ આ ઘટના ઈ. સ. ૮૩૫ ના અરસામાં બની. અમેઘવર્ષ છે જે
એ જગતંગને પુત્ર અને ઈકરાજ ૩ જાને નાનો ભાઈ હતો. મંત્રીઓ અને સામંતોની વિનંતીથી એણે ગોવિંદરાજને પદભ્રષ્ટ કરી રાજસત્તા ધારણ કરી. ત્યારે એ પ્રૌઢ વયને હતો. એ ધાર્મિક વૃત્તિને હતો ને રાજતંત્રમાં સક્રિય રસ લેતો નહિ. એણે માત્ર ત્રણેક વર્ષ રાજ્ય ભોગવ્યું. અકાલવષ કૃષ્ણરાજ ૩ જો
અમોઘવર્ષ ૩ જા પછી એને જયેષ્ઠ પુત્ર કૃષ્ણરાજ ૩ જે ગાદીએ આવ્યો (ઈ. સ. ૯૩૯). એ યુવરાજ હતો ત્યારથી જ પરાક્રમી હતો. ગાદીએ આવતાં વેંત
