________________
મૈત્રક કાલ અને અનુ-ૌત્રક કાલ
[પ્ર. બીજી બાજુ અમોધવર્ષ વિમુખ થઈ બેઠ.૧૬૬ આ સૈન્ય તે કનોજના પ્રતીહાર રાજા મિહિરભોજનું હતું. ૧૭ એ સૈન્ય એ સમયના ગુજરદેશ પર થઈને લાટમલ પર આક્રમણ કર્યું લાગે છે.૧૮ પ્રતીહાર ભેજનું આક્રમણ લાટમંડલની સરહદે થયું હશે, પરંતુ યુવરાજે એકલાએ એ આક્રમણને પાછું હઠાવી દીધું.૧૯ એનું આ પરાક્રમ ઈ. સ. ૮૬૭ પહેલાં થયેલું.
- આ રાજાનાં શૌર્ય તથા દાનની ઘણી પ્રશસ્તિ કરવામાં આવી છે. એને કર્કરાજ નામે પુત્ર હતું, પણ એ ઈ. સ. ૮૮૪ પછી અકાળ અવસાન પામ્યો લાગે છે. અકાલવષ કૃણરાજ
ધ્રુવરાજ ૨ જાને ઉત્તરાધિકાર એના અનુજ અપરિમિતવર્ષ ‘તલપ્રહારી દંતિવર્માના પુત્ર અકાલવર્ષ કૃષ્ણરાજને પ્રાપ્ત થયો. એનું ઈ. સ. ૮૮૮ નું દાનશાસન મળ્યું છે. ૧૭૦ આ પરથી એનું રાજ્યારોહણ ઈ. સ. ૮૮૬ ના
અરસામાં થયું ગણાય. એ સમયે ધૃવરાજ ૨ જાને પુત્ર કર્કરાજ તેમજ કૃષ્ણરાજને પિતા દંતિવર્મા હયાત નહિ હોય.
આ સમયે રાષ્ટ્રકૂટના મુખ્ય વંશમાં અમોઘવર્ષનો પુત્ર અકાલવર્ષ કૃષ્ણરાજ રાજ્ય કરતો હતો. લાટમંડલના આ રાજા કૃષ્ણરાજે પણ એની જેમ
અકાલવર્ષ' અપર નામ ધારણ કર્યું. આ રાજાએ અંક્લેશ્વર(અંકલેશ્વર)માંથી વરિઅવિ(વરિયાવ)ના બ્રાહ્મણોને વરિઅવિ-૧૧૬ માંનું એક ગામ દાનમાં દીધું.૧૭૧
કૃષ્ણરાજે વલ્લભના અર્થાત મુખ્ય વંશના કૃષ્ણરાજના દેખતાં ઉજજયિનીમાં શત્રુઓને અર્થાત્ પ્રતીહારોને પરાજય કર્યો. ૧૭૨ આ પરથી હવે લાટમંડલના રાષ્ટ્રકૂટ કુલને કર્ણાટકના મુખ્ય વંશ સાથે પાછો સારો સંબંધ થયો હોવાનું ફલિત થાય છે. છતાં ગમે તે કારણે આ કૃષ્ણરાજ પછી લાટમંડલની રાષ્ટ્રકૂટ શાખા લુપ્ત થઈને આ પ્રદેશ પર રાષ્ટ્રકૂટોના મુખ્ય રાજવંશનું સીધું શાસન પ્રવત્યું. ગોવિંદરાજ ૩ જાના અનુજ ઇંદ્રરાજના કુલની આ શાખાની રાજસત્તા આમ અહીં લગભગ એક વર્ષ ટકી. (૩) મુખ્ય વંશનું સીધું શાસન અકાલવર્ષ કૃષ્ણરાજ ૨ જે
રાષ્ટ્રના મુખ્ય રાજવંશમાં અમોઘવર્ષ પછી એનો પુત્ર કૃષ્ણરાજ ૨ જે ઈ. સ. ૮૭૮ ના અરસામાં ગાદીએ આવ્યો હતો. એણે “લાટના ગર્વને
