________________
૧૦૨]
મૈત્રક કાલ અને અનુ-મૈત્રક કાલ જયભટ ૩ જે
દઃ બાહુસહાયને ઉત્તરાધિકાર એના પુત્ર જયન્ટ ૩ જાને પ્રાપ્ત થશે. એનાં બે દાનશાસન મળ્યાં છે. (ક) સં. ૪પ૬ (ઈ. સ. ૭૦૬)નું ભૂમિદાન ભરુકચ્છ વિષયને લગતું છે, જ્યારે (ક.) સં. ૪૬ ૦ (ઈ.સ. ૭૧૦)નું ભૂમિદાન9૭ નાંદીપુર વિષયમાંની ભૂમિનું છે. એના પરાક્રમની ભારે પ્રશસ્તિ કરવામાં આવી છે; એમાં એણે કોઈ ગુમાવેલો પ્રદેશ પાછો મેળવ્યાને ધ્વનિ રહેલું છે.૮ ઈ. સ. ૭૦૬ માં આ રાજાએ કાયાવતાર(કારવણ)માં વિજય છાવણી નાખી હતી એ પરથી એનું એ પરાક્રમ ભકચ્છ પ્રદેશને લગતું તેવું સંભવે છે.૭૯ જયભટ પરમ માહેશ્વર' હતો ને પંચ મહાશબ્દ ધરાવતો. એના વંશજોનાં દાનશાસનમાં એને માટે “મહાસામંતાધિપતિ બિરુદ પ્રયોજાયું છે. આ રાજાએ લગભગ ઈ. સ. ૬૯૦ થી ૭૧૫ સુધી રાજ્ય કર્યું. અહિરલ
એ જ્યભટ ૩ જાને પુત્ર અને ઉત્તરાધિકારી છે. એનું એકેય દાનશાસન મળ્યું નથી, પરંતુ એના ઉત્તરાધિકારીનાં દાનશાસનમાં એની પ્રશસ્તિ આપેલી છે. એમાં અહિરલની પરાક્રમી, પ્રતાપી, સદાચારી અને રાજનીતિજ્ઞ રાજવી તરીકે પ્રશંસા કરેલી છે. એ પણ “પરમ માહેશ્વર” હોત ને પંચ મહાબિરુદ ધરાવતો હતો. “દદની જેમ અહિરલ' નામ પણ દેશ્ય ભાષાનું લાગે છે. અહિલે થોડાં વર્ષ-લગભગ ઈ. સ. ૭૧૫ થી ૭૨૦ સુધી રાજ્ય કર્યું લાગે છે.* જયભટ ૪ થે
અહિરેલને પુત્ર જયભટ ૪છે એ આ રાજવંશને છેલ્લે જ્ઞાત રાજા છે. એનાં બે દાનશાસન મળ્યાં છે, જે બંને (ક.) સં. ૪૮૬(ઈ. સ. ૭૩૬)નાં છે. બંને દાન ભરુકચ્છ વિષયમાંની ભૂમિને લગતાં છે. પોતાના પુરોગામીઓની જેમ જ્યભટ પણ પંચ મહાશબ્દ ધરાવતો તેમજ “મહાસામતાધિપતિ' કહેવાતો; ને “પરમ માહેશ્વર” હતો.
દાનશાસનોમાં એની લાંબી પ્રશસ્તિ આપવામાં આવી છે. એમાં એનાં પરાક્રમ તથા પ્રતાપની ભારે પ્રશંસા કરવામાં આવી છે. શરવૃષ્ટિ વડે એ સકલ શત્રુમંડલને નાશ કરતો, શત્રુના ગજેની ઘટાનું વિદારણ કરવામાં નિપુણ હતા, રણાંગણમાં ઊછળતા તુંગ તુરંગમોના સમૂહને નાશ કરવામાં ભીષણ હતો; અનેક મહાન નરેંદ્ર એને ચરણવંદન કરતા હતા; ધવલ યશરૂપી સુધાથી એણે સકલ
