Kashyapsamhita Athva Vruddhajivakiya Tantra

SR No.: 032596
Original Sutra Author: N/A
Author: Marich Kashyap Maharshi, Girijashankar Mayashankar Shastri
Publisher: Sasthu Sahitya Vardhak Karyalay
Publication Year: 1970
Total Pages: 1034
Language: Gujarati
Classification: Interfaith
File Size: 36 MB

Page 633

પટર
કાશ્યપ સંહિતા-સિદ્ધિસ્થાન
કશ્યપને મત જે બતાવ્યો છે, તેમાં કુશળ વૈદ્ય | સંચિત દોષને જ્યાં સુધી બહાર કાઢી તથા ધાત્રીને નિર્દેશ કરી તેમના દ્વારા વમન-| નાખ્યા ન હોય ત્યાં સુધી એ બાળક વિષે. કર્મમાં વેગો લાવવા બાળકના મુખમાં ગળાની | સ્વાથ્યની પ્રાપ્તિ કેવી રીતે થાય? એ અંદર આંગળી નાખીને વેગોને બહિર્મુખ કરવા
| કારણે બાળકનું પણું વમન-વિરેચન દ્વારા જણાવેલ છે; ત્યારે ચરકે સૂત્રસ્થાનના ૧૫ માં અધ્યાયમાં મોટા માણસને વમનઔષધ આપ્યા | શાધન કરવું આવશ્યક છે જ, માટે બાળકને પછી તેના પ્રત્યે જે કહ્યું છે, તે આ પ્રમાણે છે- | નું પણ વમનાદિ દ્વારા શાધન કરવું “મર્થનમનુરિત-વિકૃતતાહુન્હો નાતિમહતા ત્યાં- જોઈએ, તેથી તેના રોગો અત્યંત શાંત વીમેન વેનીíનુવીયન વિનમ્ય શીવમૂર્ધ- 1 થાય છે. પરંતુ જે દોષ હજી બાળકમાં સારી મુકામ વૃત્તાન પ્રવર્તન સુપરિસ્ટિવિતનવાગ્યા- | આવ્યા જ ન હોય તેઓને જે નાશ કરાય નીમ્યા મુઝુમુદ્દસૌરાજિનાર્વાઇકમમિઘુરા- | એટલે કે બાળકમાં જે દોષ હોય જ નહિ. સુર્વ પ્રવર્તયતિ ”—તે પછી વમન કરતા એ.
તેઓનો નાશ કરવા વમનાદિને જે પ્રયોગ રેગીને વૈધે શિખામણ આપવી કે, તું તારા હેઠ, તાળવું અને ગળું પહોળાં–ખુલા કરી રાખ;
કરાય તે એ પ્રયોગ તેના આશયને કે ઊંચા આવેલા વેગોને ઘણા જ ઘેડા પરિશ્રમથી આખા શરીરને વૃદ્ધિ જ પમાડે નહિ. એ. બહાર કાઢવા ઊંચા લાવ્યા કર; ડોકને તથા કારણે ગ્ય ઉંમર થાય ત્યારે જ બાળકને ઉપરના શરીરને પણ કંઈક નીચાં નમાવી, નહિ માં દષની પ્રાપ્તિ થતાં તેનું પણ શેાધન આવેલા વેગોને વેગની સમીપ લાવ્યા કર અને | કરવું જરૂરી થાય છે. ૬ સારી રીતે ઉતારી કાઢેલા નખોવાળી મધ્યમા- 1 બાળક તથા ધાત્રી–બેયનું ધન જરૂરી વચલી આંગળી અને અંગૂઠા પાસેની તર્જની સમતુ યા સભ્ય ધનં કુત્તે મિત્ર આંગળીઓથી અથવા નીલકમળના કે ધોળા કમળ- તાડનોર્થા માજી રિાશોર્ટવાયથાગરૂમના ના અથવા સુગંધિક કમળના નાળથી કંઠને સ્પર્શ વૈદ્ય કોઈ બાળકનું તથા તેની ધાત્રીનુંકર્યા કરે; એમ સુખપૂર્વક તને જેમ ફાવે તેમ | બેયનું જ્યારે (વમનાદિથી) સમ્યક્ બરાઊલટી કરવા પ્રયત્ન કર.” ૫
બર (સારી રીતે) શોધન કરે છે, ત્યારે જ અહીં આ વિષયમાં આ કે મળે છે :
બાળક વિષે થાય આરોગ્ય પણ તરત જ तत्र श्लोकाःशिशोर्व्याधौ समुत्पन्ने धात्रीणामेव शोधनम् ।
સ્થિર થાય છે. આ વાત પથ્થરમાં કરેલા अलं बालसुखायेति को लोके नावबुद्धयते ॥ લિસોટા જેવી સત્ય છે. ૭ यस्तु कायगतस्तस्य दोषाणां पूर्वसंचयः। બંનેને શેધન વિના રેગની શાન્તિ ન થાય અનુદતે સાથે તદનું............ ... दोषाणामाशयो धात्री भूधराः सरिता(मिव)। ......(થાપિત) વિજ્ઞતિ . દા अनागतविघातस्तु न वर्धयति वाऽऽशयम् । ............. મૂતો રોષો વાદ્ધ પ્રાપ્ત ૮ાા
બાળકને જ્યારે રોગ ઉત્પન્ન થાય ત્યારે | तयोः संशोधनमृते न शान्तिरिति धारणा। ધાત્રીઓનું જ સેવન કરવું જોઈએ, કારણ કે - જેમ નદીઓનું મૂળ ઉત્પત્તિસ્થાન ધાત્રીઓને વમન-વિરેચનાદિથી શુદ્ધ કરી પર્વતે હોય છે, તેમ બાળકોમાંના દેષોનું હોય છે તેથી જ તે ધાત્રીને ધાવતા મૂળ ઉત્પત્તિસ્થાન તેઓને ધવડાવતી તેઓની બાળકને સુખ થાય છે, એમ કોણ સમજતું ધાત્રીઓ જ હોય છે; અને તે ધાત્રીઓમાં નથી? તોપણ બાળકના શરીરમાં જે રોગ જ છુપાઈ રહેલો દેષ (તેઓના ધાવણ દ્વારા) ગયો હોય કે પેઠે હોય તેને પણ પૂર્વ | બાળકમાં પ્રાપ્ત થઈ એ બાળકને અતિશય સંચય એટલે કે પ્રથમથી જ સંચય હેય પીડે છે; એ કારણે બાળકોની ધાત્રીઓ જ છે, તેથી એ બાલશરીરમાંથી પૂર્વ છે તથા એ ધાત્રીઓને ધાવતાં બાળકો-એ