Kashyapsamhita Athva Vruddhajivakiya Tantra

SR No.: 032596
Original Sutra Author: N/A
Author: Marich Kashyap Maharshi, Girijashankar Mayashankar Shastri
Publisher: Sasthu Sahitya Vardhak Karyalay
Publication Year: 1970
Total Pages: 1034
Language: Gujarati
Classification: Interfaith
File Size: 36 MB

Page 606

ફક્ક-ચિકિત્સિત –અધ્યાય ૧૭
૫૫ ફક્કરોગીઓને હિતકારી કહ્યું છે. ૨૪,૨૫ | એક પ્રસ્થ-૬૪-૬૪ તલા તેમાં નાખવાં;
બધા રોગને મટાડનાર રાસ્નાદિ વ્રત, | પછી તે બધાંને અધકચરાં કરી ચાર દ્રોણરાસ્નાદિ તેલ કે રાસ્નાદિપકવ ક્ષીરગ | ૪૦૯૦ તોલા પાણીમાં કવાથ કરવો; તેમાંથી સામધુ ......................................... | એક ચતુર્થાશ-૧૦૨૪ તેલા ક્વાથ બાકી
કૃતં વા તૈઢ વા શી ગૂમથો નમ્| | રહે ત્યારે તેને અગ્નિ પરથી નીચે ઉતારી દ્વિસંસ્કૃતં પશુત સર્વોપર્વમુને રદા | લઈ તેમાં એક પ્રસ્થ તેલ તથા એક પ્રસ્થ
ઉપર દર્શાવેલ રાસ્ના, જેઠીમધ, આદિ ! દહીં નાખી તેનો ફરી પાક કરે; તેમાંનું ઔષધદ્રવ્યો નાખી પકવેલું ઘી, તેલ, દૂધ, | પ્રવાહી બળી જાય એટલે તૈયાર થયેલ એ યૂષ કે માંસરસને બે વાર સંસ્કારી પકવીને | તેલ “રાજતૈલ” નામે પ્રખ્યાત થયું છે, એ ફક્કના રોગીએ પ્રયોગ કરે; તેથી પણ તલનો પ્રયોગ વાંઝણી સ્ત્રીને તથા પાંગળાં સર્વ રોગોથી છૂટે છે. ૨૬
વગેરેને પણ ફાયદો કરે છે; તેમ જ પૂર્વે ફકરગમાં હિતકર ગોમૂત્રયુક્ત દૂધનો પ્રયોગ | એ તેલનો પ્રયોગ ઈક્ષવાકુ, સુબાહુ, સગર, कफाधिकं चेन्मन्येत मूत्रमिभ्रं पयः पिबेत्। નહુષ, દિલીપ, ભરત તથા ગય રાજાએ થોળ હિતાશt Rોર્વિમુત્તા ૨૭ ] પણ કર્યો હતો, તેથી એ રાજાઓને ત્યાં
વૈદ્યના જે જાણવામાં આવે કે આ | પુત્ર થયા હતા અને તેઓએ ઉત્તમ ગતિ, ફરોગ કફની પ્રધાનતાવાળો છે, તો તેના | આયુષ, બલ તથા સુખ પણ મેળવ્યાં હતાં; રોગીને ગોમૂત્ર મેળવેલા દૂધનો પ્રયોગ | એમ આ તેલને પૂર્વકાળના તે તે રાજાકરાવો અને તેની ઉપર હિતકારી ખોરાક | એને ઉપદેશ કરાયો હતો, એ કારણે આ જમાડ; તેથી પણ તે ફક્કરોગી, બધાયે તેલ “રાજતૈલ” એ નામે કહેવાયું છે. વળી રોગોથી મુક્ત થાય છે. ૨૭
આ રાજતૈલના પ્રયોગથી એ પૂર્વકાળના ફરેગનાશક રાજતૈલે પ્રયોગ રાજાઓને ઉત્તમ ફાયદો થયો હતો, તેથી एरण्डांशुमतीबिल्व..
આ રાજતેલ ઘણું વખણાય છે. ૨૮-૩૧ સાથ રાપટા થT ઉપર્યુક્ત ચિકિત્સા ઉપરાંત ફકરોગી यवकोलकुलत्थानां प्रस्थं प्रस्थं समावपेत् ॥२८॥ માટે “ફક્કરથ કરાવો अपां पचेच्चतुोणे कषायं पादशेषितम्। | त्रिचक्र फक्करथकं प्राज्ञः शिल्पिकनिर्मितम् । तैलप्रस्थं दधिप्रस्थ कषायं च पनः पचेत। | विध्यात्तेन शनकैर्गृहीतो गतिमभ्यसेत् ॥ ३२॥ તત્ તિરું પાતત્િ સર્વથા સંત્રણોન ર૨ અતિશય બુદ્ધિમાન કેઈ ઉત્તમ Fથાપ........................••••••••••••••••• | કારીગર પાસે એક (ચલણગાડી) “ફક્કરથ” .........તે ફોઃ સુધારોઃ સારા દો | કરાવો; તેને ત્રણ પૈડાં હોય; એ રથ વડે Tggg વિટ્ટીપી મતી થી ર ો રૂoll | ગ્રહણ કરાયેલો ફક્કરોગી બાળક ધીમે ધીમે एतेन लेभिरे पुत्रा गतिमायुर्बलं सुखम् । । ચાલવાનો અભ્યાસ કરે. ૩૨
શાં પૂર્વપલેવા તૈટમિતિ સંસ્કૃતમ્ II | વાતરોગી બાળકને હિતકર ચિકિત્સા અનુકવૃત્ત દિ શામrણી......... રૂશા | વત્તાઃ પાનાનિ વક્રર્તનાનિ ચા
• કરે છે એરંડમૂલ, અંશુમતી–મોટો સમેર,
વાતોનેy વાઢાનાં રૂપુ વિરો(વાત)lDરૂરૂા. મલ્વફલ–આદિ ઔષધદ્રવ્ય, પ્રત્યેક અલંગ | ..........ત્તો સુવા સ્થાનતયોrrell અલગ ૪૦-૪૦ તોલા લેવાં. તેમ જ | ત ૬ માવાન જવ, બેર અને કળથી પ્રત્યેક એક | જે બાળકો વાતરોગમાં સપડાયા હોય
•••••••••••. ••• ..
.