Kashyapsamhita Athva Vruddhajivakiya Tantra

SR No.: 032596
Original Sutra Author: N/A
Author: Marich Kashyap Maharshi, Girijashankar Mayashankar Shastri
Publisher: Sasthu Sahitya Vardhak Karyalay
Publication Year: 1970
Total Pages: 1034
Language: Gujarati
Classification: Interfaith
File Size: 36 MB

Page 515

કાશ્યપસ`હિતા–ચિકિસિતસ્થાન
૪૭૪
ઉપર્યુક્ત ખિલ્વલ તથા અ'કાઠ આદિ ઔષધદ્રવ્યો અ'ધપૂતનાની ચિકિત્સારૂપે કહે. વામાં આવેલ છે. ૫૦-૫૫
કરવા; તેમ જ કુકડવેલ, કૌચાં, કડવાં તૂરિયાં અને ઉપલસરી એટલાંને દારામાં પરાવી તેની માળા અધપૂતનાના વળગાડવાળાને ધારણ કરાવવી; તેમ જ અપૂતનાના વળગાડવાળા બાળકની રક્ષા
વિવરણ : સુશ્રુTM પણ ઉત્તરત ંત્રના ૩૩૭મા અધ્યામમાં આ અંધપૂતનાની ચિકિત્સા આમ કહી છે; જેમ
४-तिक्तकद्रुमपत्राणां कार्यः क्वाथोऽवसेचने । सुरा सौवीरकं
નિમિત્તે કાચુ' તથા પાકુ માંસ અને લોહી ચાટામાં નિવેદન કરવું; તેમ જ ધરની અંદર પણ તેનું લિદાન અધપૂતનાને અપણુ કરવું; તે ઉપરાંત એ બાળકને સર્વાંગ ધનાં–સુગ ંધી વ્યયુક્ત ઉત્તમ જળ વડે સ્નાન પણ કરાવવું; પછી તે
કુરું હરિતારું મનઃશિા || તથા સઽસૌ સાથે.
मुपदिश्यते । पिप्पल्यः पिप्पलीमूलं वर्गो मधुरको मधु ॥
હબ ત્રબળોક્ષ શીત: || પુરીષ જોયુટ કેમ પવન તથા। નીની આ મિથ્યુસંઘાટી ઘૂમનાયોવક્ત્વ येत् ॥ कुक्कुटीं मर्कटीं शिम्बीमनन्तां चापि धारयेत् । मांसमामं तथा पक्वं शोणितं च चतुपष्ये ॥ निवेद्यमन्तश्च गृहे शिशो रक्षानिमित्ततः । शिशोश्च स्नपनं
શાસ્ત્રની દૃશ્યો જ ધૃતાથમુવવિશ્યતે। સર્વાન્ધઃ પ્રવેશ બાળકની રક્ષા માટે આવી પ્રાર્થના પણ કરવી કે ભયંકર, પિંગળાર'ગની, મસ્તકે મુંડન કરાવેલી અને ભગવાં વસ્ત્રોને ધારણ કરતી દેવી અંધપૂતના પ્રસન્ન થઈ તે આ બાળકની રક્ષા કરો. ’
कुर्यात् सर्वगन्धोदकैः शुभैः ॥ कराला पिङ्गला मुण्डा
कषायाम्बरवासिनी । देवी बालमिमं प्रीता संरक्षत्वन्धપૂના –જે બાળકને અધપૂતના ખાલગ્રહને વળગાડ હાય, તેના શરીર પર કડવાં પાંદડાંવાળાં વૃક્ષ લીંબડા, ગળા, અરડૂસા, પરવળ અને ભારી ગણીના વાથ બના સિંચનમાં તેને ઉપયોગ કરવો; તેમ જ મદિરા, સૌવીરક-કાંજી-ફેાતર વગરના કાચા અથવા પાકા જવા આથા, કઠ, હરતાલ, મણશિલ અને રાળ-એટલાં દ્રવ્યાના વાથથી તેલ
પકવી અધપૂતનાના વળગાડવાળા બાળકના શરીર પર એ તેલનું માલિસ કરવું. તેમ જ પીપર, પીપરીમૂલ, કાકાલ્યાદિ મધુરગણુની ઔષધિઓ, મષ, મેાટા સમેરવા, નાની માટી એય ભેરીગણી–એટલાં દ્રવ્યાને સમાન ભાગે લઈ તેને અધકચરાં કરીને તેઓના કવાથ બનાવી તેમાં ધી પકવવું; એ ઘીતે મધ સાથે મિશ્ર કરી અધપૂતનાના
વળગાડવાળા બાળકને પાવું; વળી અધપૂતનાના
વળગાડવાળા બાળકન
અંગો પર તથા ખેવ નેત્રો પર સર્વાંગધ-કેસર, અગર, કપૂર, કસ્તૂરી અને ચંદન-એટલાંનો લેપ લગાડવા; તે ઉપરાંત ફૂંકડાની ચરક, માણુસના વાળ, ચામડું, સની કાંચળી તથા બૌદ્ધ સાધુએનાં જૂનાં કપડાંનાં ચીમરાં-એટલાંને એકઠાં કરી તેને અધપૂતનાના વળગાડવાળા ખાળકની આગળ ધૂપ
મુખમાંડિકા-બાલગ્રહની ઉત્પત્તિકથા जातमात्रं पुरा स्कन्दमुमाशङ्करसन्निधौ । गन्धालङ्कारपुष्पाद्यैर्मण्डयामास षण्मुखम् ॥ ५६ ॥ इषुकं चित्रकं चास्य ललाटचक्षुषि ( व्यधात् ) । ન્યાલ્લલધેનું મન્તિ નળસ્તથા । नासिक गण्डचिवक्त्रे चित्रविशेषकान् ॥५७॥ તતોડાવીદ્રાજમાવામાતાં માવાન નુ પ્રખુંટ તમેય મહાવેવનટમાાં વિમૂળમ્ । ઠ્ઠીતિ ન ચ હેમે તં પુનઃ પુનત્તિ ધ્રુવમ્ || શુહત્ત્વમમાનાં વિતો હિત સા अपविद्धय क्षितौ सर्व निर्मृज्य मुखमण्डलम् ॥६० ततः क्षुब्धास्त्रयो लोका नष्टज्ञाना विचेतसः । રસ્વતી રાવિ સંવિજ્ઞો વસ્તુથામૃતો વન્
ततः प्रभृति सप्तानां चन्द्रः शिरसि दृश्यते હદ—વિનન્ટ્રીનાં રેવત્વાશ્ચ મામનઃ ||૬| અપવિત્રં તુ યત્ ોષાત્ સ્વન્ટેન મુલમનુજમ્ । તતો પ્રશ્ન સા થસૂત્ર રાહળા મુલમા દ
निर्दहिष्यन्निव क्रोधात्ततस्तामब्रवीद् गुहः ।
અસં હ મામાને સદ્નીાિરમેળામ્ ॥ ૬॥ તથાસ્થિતિ = લા પ્રા૪ ર્સ્ય ઉત્તરા öમુચિ(ટા)નશે2નું તાજિલ્લિતમ્ ॥
પૂર્વે સ્કુ'દદેવ-કાર્તિકેય જેવા જન્મ્યા હતા, કે તે જ સમયે ઉમાદેવી પાર્વતીએ છ મુખવાળા તેમને ભગવાન શ`કરની સમક્ષ ચંદન, અલકાર, આભૂષણા તથા પુષ્પા-વગેરે