Kashyapsamhita Athva Vruddhajivakiya Tantra

SR No.: 032596
Original Sutra Author: N/A
Author: Marich Kashyap Maharshi, Girijashankar Mayashankar Shastri
Publisher: Sasthu Sahitya Vardhak Karyalay
Publication Year: 1970
Total Pages: 1034
Language: Gujarati
Classification: Interfaith
File Size: 36 MB

Page 450

શરીર-વિચયશારીર-અધ્યાય ૪ થે
૪૦૯
X
8
X
=
X
૮
X
૮
X
X
X
X
o
o
X
o
હાડકાં છે; જેમકે-૩૨ દાંત, ૩૨ દાંતનાં પેઢાં, આમ ચરકે તથા કાશ્યપસંહિતામાં ગણેલાં ૨૦ નખ, ૬૦ હાથ-પગની આંગળિયોનાં હાડકાં, હાડકાં જ્યાં જ્યાં ગણતરીમાં જુદાં પડે છે તે ૨૦ હાથ-પગની શલાકા-સળીરૂપ હાડકાં, ૪ | નીચે પ્રમાણે દર્શાવ્યાં છે: એ હાથ-પગનાં શલાકાસ્થિઓનાં અધિષ્ઠાન કે
ચરક કાશ્યપ સંહિતા આશ્રયસ્થાને; ૮ હાથ-પગના પૃષ્ઠ કે મૂળની ઉપર
બન; ઉથિ-પગના 8 ક મૂળના ઉપર | હાથ-પગની પાછળનાં ૪ રહેલા પહોંચાનાં હાડકાં, પગની પાનીઓનાં બે બે
માની બ બ | કુર્યાસ્થિ . મળી ૪ હાડકાં, ૨ ફર્યા કે ગાભાઓમાં નીચે- હાથનાં મણસ્થિ નાં હાડકાં, ૪ બે હાથનાં મણિકાસ્થિઓ કે
ગુફ-ઘૂંટીનાં હાડકાં મણિબંધ-કાંડાનાં હાડકાં; ૪ બે પગની ઘૂંટીઓનાં | કુર-કોણીનાં હાડકાં હાડકાં; બે હાથની અરનિઓ કે પ્રબાહુઓનાં
રિત્નિઓ કે પ્રબાહુના | અં સફલક-હાડકાં જ હાડકાં; પગની બે અંધા કે પિંડીઓનાં | બાહુનાં હાડકાં ૪ હાડકાં, બે ઢીંચણોનાં, ૨ કપાલાસ્થિ મેદ્રાસ્થિ-લિંગનું હાડકું ૧ કે ઢાંકણીરૂપ હાડકાંકોણીઓનાં ૨ હાડકાં, બે ત્રિકાસ્થિકુલાનું હાડકું ૧ સાથળાનાં ૨ નલકાસ્થિ-નળીરૂપ હાડકાં, બે ગુદ સ્થિ-ગુદાનું , ૧ -બાહુઓનાં ૨ નલકાથિએ; હાંસડીના ખીલારૂપ | પૃછાસ્થિ -પીડનાં હાડકાં ૩૫ ૨ અક્ષકથિઓ; (અહીં ટીકાકાર ચક્રપાણિ જવું-હાંસડીનાં હાડકાં ૨ લખે છે કે–અક્ષાવિવાહ સત્રઃ સીસ્ટ’–
લલાટનું હાડકું ૨ હાંસડીના સાંધાના જાણે બે અક્ષક–ખીલા હોય ! આંખનાં હાડકાં તે હાડકાં;) ખભાનાં ૨ હાડકાં ૨ અંસફલ કાસ્થિ;
ગંડાથિ-ગંડસ્થલનાં હાડકાં ૨ જનુ-હાંસડીનું એક હાડકું; શોણિફલક-કૂલાનાં નાસિકાસ્થિ નાકનાં , ૩ બે હાડકાં; સ્ત્રીનું એક ભગાસ્થિ–ોનિનું એક
છાતીમાંનાં હાડકાં ૧૭ હાડકું. (અહીં પણ ટીકાકાર ચક્રપાણિ લખે !
ઢીંચણનાં કપાલાસ્થિ x છે કે-માસ્થિ–મમિમુહ ટીસંધાનાર તિર્થાથિ
કૂટાસ્થિ સામે રહીને કેડનો સાધો કે જોડાણ કરતું જે
૮૨ તીરછું-ત્રાંસું હાડકું છે તે “ભગાસ્થિ’ કહેવાય |
આ સિવાયનાં બીજાં બધાં હાડકાંઓની છે; પુરૂનું મેદ્રાસ્થિ-લિંગનું ૧ હાડકું, કૂલાના |
ગણતરો ચરકની તથા કાશ્યપ સંહિતાની પરસ્પર ત્રિક પ્રદેશનો આશ્રય કરતું ૧ હાડકું; પૃષ્ઠ કે પીઠ
મળતી આવે છે. ભાગમાં રહેલાં ૩૦ હાડકાં; છાતીમાં રહેલાં ૮ હાડકાં, ડોકમાં રહેલાં ૧૩ હાડકાં; ગળાની નાડીમાં
પ્રાણુના દશ જ સ્થાને રહેલાં ૪ હાડકાં, તાળવામાં રહેલું ૧ હાડકું બને તેરવાયતના દુ: પ્રાણાનાં તાન છે અg i૨૨ પડખાંઓમાં ૧૨-૧૨ મળી ૨૪ હાડકાં, તેટલાં જ મૂર્ધાડથ સ્તર દૌનઃ સુશોણિતમ્ ! ૨૪ હાડકાં “સ્થાનકાબુદ” નામનાં પાંસળીઓના | રાવ ૬ તતશ્રી જ મામા ચરિતઃ ૨૨ મળરૂપે રહેલાં અહંદ જેવી આકતિનાં છે. હ. વિદ્વાનો કહે છે કે, પ્રાણાનાં સ્થાનો ઉપચીના મૂળના બંધનરૂપે ૨ હાડકાં છે; ગંડાસ્થિ | દશ જ છે. તે હું કહું છું. તમે મારી કે ગાલનાં ૨ હાડકાં છે; કાનનાં ૨ હાડકાં પાસેથી સાંભળે. મસ્તક, હૃદય, બસ્તિ-મૂત્રાછે; નાકમાં રહેલાં ૩ હાડકાં છે; શંખાસ્થિ- | શય, કંઠ, ગળું, ઓજસ, વીર્ય, લોહી, બે કે લમણુનાં ૨ હાડકાં છે; અને મસ્તકનાં કપા- શંખ-લમણા તથા ગુદા એ દશને પ્રાણેલાસ્થિ નામનાં ૬ હાડકાં છે; એમ તે બધાં મળી નાં સ્થાને કહેવામાં આવે છે. તેમાંના એકંદર ૩૬૦ હાડકાં મનુષ્યના શરીરમાં છે. પહેલાં ત્રણ મસ્તક, હૃદય તથા બસ્તિ-મૂત્રા
o
x