Page Text
________________
૩૫
=
કફ જવરની પ્રાથમિક ચિકિત્સા
ઉપર કહેલ કારણે બાળકને લાંબો સમય કફજવરમાં પ્રથમ હિતકર કવાથી
જમીન પર ન બેસાડી રખાય . ૯૦૬ કફજવરમાં પીવા યોગ્ય બીજો કવાથયોગ ..
છદ્દે મહિને બાળકને ફળભક્ષણ—અનેકફજવરમાં હિતકારી ‘ષડંગ કવાથ’ યોગ
પ્રાશન આદિ કરાવવા વિશે . સુવાવડીએ પીવાનું પાણી અને ભજન .
હોમથી બાકી રહેલું અન્ન બાળકને ખવડાવાય ૯૦૭ સુવાવડીએ પીવાનું વિવેચન
બાર મહિના પછી બાળકને આપવાનો ખેરાક , સુવાવડીને હિતકર તૈલ માલિસ
બાળકને અતિસારમાં અપાતું ચાટણ . » કફ જવરમાં હિતકારી બીજાં તૈલ માલિસ
બાળકમાં પિત્ત કે વાયુની પ્રધાનતા કફજવરમાં ત્યજવાનાં અપથ્યો
જણાય તે વેળા આપવાનું ભોજન ૯૦૮ સુવાવડીના સંનિપાત જવરની ચિકિત્સા ...
બાળક ભૂખ્યું થાય ત્યારે જ તેને માફક સંનિપાતજવરમાં બળવાન દોષની ચિકિત્સા
ખોરાક દેવાય પ્રથમ કરવી સંનિપાતજવરની વિશેષ ચિકિત્સા કહેવાની પ્રતિજ્ઞા ૯૧૦
કુકકુણક–ચિકિત્સા : અધ્યાય ૧૩ મે સંનિપાતજવરમાં કરવાનું સ્વેદન ... , 'કુ ણક નેત્રરોગના નિદાનપૂર્વકપી સંપ્રાપ્તિ સુવાવડીને સંનિપાતજવરમાં આપવાને કવાથી કુકકુણક નેત્રરોગનું લક્ષણ વાયુપ્રધાન સંનિપાતજવર માટે કવાથ .
કુકકુણક નામના નેત્રરોગની શ્રેષ્ઠ ચિકિત્સા કફપ્રધાન સંનિપાતની ચિકિત્સા
કુકણકના રોગી_બાળકની ખાસ ચિકિત્સા પિત્તપ્રધાન સંનિપાતવરમાં આપવાને કવાથ ૯૦૧ આંખ પર સિંચન માટેનો કવાથ ... , સંનિપાતજવરમાં પીવા યોગ્ય આનુલામિક કવાથ , કુકકુણક રોગ પર કરવાનું આશ્રોતન . , સંનિપાતમાં દોષનું અનુલોમન થયા
બીજું શ્રેષ્ઠ આશ્રોતન
. ૯૧૦ પછી વૃત પીવું
નેત્રરોગમાં મુખ પર કરવાનો લેપ સંનિપાતજવરને નાશ કરનાર મધુકાદિધૃત,
હરકોઈ નેત્રરોગમાં કરવાનું લેપના મહાકલ્યાણકધૃત અને પંચગવ્યવૃત
નેત્રરોગ પર અંજનવર્તિકા–લેપ તથા આશ્રોતન , ત્રિદોષનાશક તૈલ, ધૃત અથવા અત્યંજન
હરકોઈ નેત્રરોગને મટાડનાર પરિયોગ સંનિપાતમાં મુખપ્રક્ષાલન માટેનાં દ્રવ્યો
કફપ્રધાન અભિળંદમાં કરવાનું સિંચન .. સંનિપાતમાં હિતકર પ્રતિસારણ
હર કોઈ નેત્રરોગ પર કરવાનું અમૃતાદિ પરિષચન ૯૧૧ સંનિપાતમાં લલાટ પર કરવાને લેપ ...
બાળકોને દાંત આવતા હોય તે વખતનાં સંનિપાતજવરમાં આઠ દિવસે જાય
સિંચને પણ નેત્રરોગીઓને કરાય તે પછી કરવાનું ભજન
હરકોઈ નેત્રરોગમાં હિતકારી અંજનવર્તિકા જ્વરનો વેગ ભાંગ્યા પછીના બે સંશમનયોગ
બીજો પિલ્લિકાંજનવર્તિકાયોગ વિષમજવરનાશન ‘મંગલ્યક’ યોગ
બાળકનાં નેત્રશુલ આદિને મટાડનાર જાતકર્મોત્તરીય: અધ્યાય ૧૨ મો
‘અંજનવર્તિકા' જન્મેલા બાળકને ૧ લા મહિને સૂર્યનું
નેત્રરોગમાં કરવાનું ઉત્તમ આશ્રોતન . તથા ચંદ્રનું દર્શન કરાવવું
બીજો આશ્રોતન યોગ ચોથો મહિને બાળકને દેવમંદિરમાં
ત્રીજું સર્વોત્તમ આશ્રોતન પ્રવેશ કરાવવો વગેરે
નેત્રરોગનાશન–અંજનવર્તિકા છઠ્ઠા મહિને બાળકને કરાવવાનું કર્મ
નેત્રરોગમાં મુખ પર કરવાનો લેપ એ પ્રદેશ પર લાંબો સમય ન બેસાડવાનું કારણ ૯૦૫ | બીજું સર્વોત્તમ મુખલેપન જમીન પર વધુ વખત બેસાડવાથી
નેત્રરોગ માટેની રસક્રિયા બાળકના શરીરને વધુ હાનિ ... , નેત્રના તિમિર આદિ રોગ ઉપર જમીન પર વધુ બેસાડવાથી બાળકના
ઉપયોગી ગોળીઓ અંગને નુકસાન થાય - ૯૦૬ | હરકોઈ નેત્રરોગમાં હિતકર “કોકિલા' ગુટિકા ,
| SR No. | 032596 |
| Book Title | Kashyapsamhita Athva Vruddhajivakiya Tantra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Marich Kashyap Maharshi, Girijashankar Mayashankar Shastri |
| Publisher | Sasthu Sahitya Vardhak Karyalay |
| Publication Year | 1970 |
| Total Pages | 1034 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Interfaith |
| File Size | 36 MB |