________________
૮૬૩
વાયુના શમન માટેનું આસ્થાપન
• ૮૬૧
વાતજવરમાં હિતકારી ચે દશમૂલ કવાથ ૮૬૬, રકતગુલ્મના રોગવાળી સ્ત્રીને આપવાને
ગર્ભ સ્થિર થયા પછી કરવાનું તૈલાભંગ .. , આસ્થાપનયોગ
સગર્ભાના જીર્ણજવરમાં હિતકારી આ ત્રણ પદાર્થો ૮૬૭ રકતગુલ્મને પાડનાર ચૂર્ણયોગ
પિત્તપ્રકોપમાં હિતકર કવાથ રકતગુલ્મને ભેદનાર ચૂર્ણયોગ
પિત્તના જવરમાં હિતકારી પાનક ... ૮૬૮ રકતગુલ્મ ભેદનાર બીજા બે પ્રયોગ
પિત્તજવરમાં સગર્ભાને પાવા યોગ્ય બીજું પ્રપાનક, ચોથો રકતગુલ્મભેદનયોગ
સગર્ભાના પિત્તજવરને મટાડનાર પદેહ તથા તર્પણ, અપરાપાતન ઔષધ પ્રયોગથી પણ
સગર્ભાના દાહજવર તથા જવરને નાશ કરનાર તૈલ , રકતગુલ્મ ભેદાય
સગર્ભાના કફજવરમાં રાસ્નાન કવાથયોગ રકતગુલ્મની અમુક અવસ્થામાં ફરી
કફજવરનાશક બીજા ત્રણ કવાથયોગો ... આસ્થાપનનો પ્રયોગ કરવો
કફપિત્ત બે દોષના જવરમાં હિતકર કવાથ ... રકતગુલ્મના શોધનનો પ્રયોગ
કફવાતજન્દ્રજ જવરમાં હિતકારી રકતગુલ્મમાં પંચગુલ્મીય ચિકિત્સા થાય ... , બૃહત પંચમૂળ કવાથી અન્તર્વત્નીચિકિસિત : અધ્યાય ૧૦મો
વાત-પિત્તજ-દ્વન્દ્રજ જવરમાં હિતકર
વિદારિગંધાદિ કવાથી સગર્ભા સ્ત્રીઓની ચિકિત્સા કહેવાની પ્રતિજ્ઞા
પિત્તવર તથા જીર્ણજ્વરની ચિકિત્સા .. ગર્ભિણીના વરની ચિકિત્સા કહેવાની પ્રતિજ્ઞા ,
સગર્ભાના કફજવરની ચિકિત્સા ગર્ભિણીના જ્વરનાં નિદાને
સંસૃષ્ટદ્રન્દ દોષ અને સાંનિપાતિક વરયુકત ગર્ભિણીની સામાન્ય ચિકિત્સા
વિકારની ચિકિત્સા વરવાળી સગર્ભાએ ત્યજવા યોગ્ય
મદ્યપાન કરતી સ્ત્રીના રોગની ચિકિત્સા .. જવરવાળી સગર્ભાને અન્નકાળ તથા
સગર્ભાના અતિસાર રોગની ચિકિત્સા . ઔષધકાળ
ગર્ભિણીના અતિસારનાં નિદાને વાત-પિત્ત કફાત્મક જવરાદિમાં
કફયુકત આમાતિસારની ચિકિત્સા - સગર્ભાની મધ્યમ ચિકિત્સા
પિત્તયુકત આમાતિસારની ચિકિત્સા સગર્ભાને વધુ તરસ લાગ્યા કરે તો કર્યું
વાયુકત અતિસારની ચિકિત્સા પાણી આપવું?
સાંનિપાતિક અતિસારની ચિકિત્સા તરુણ જવરમાં ઉપર કહેલ જલપાન કરાવવું
કફાતિસારમાં હિતકારી અંબછાદિગણને કવાથ ૮૭૧ ગર્ભિણીના મસ્તકરોગમાં કરવાની ચિકિત્સા
કફાતિસારનાશન બીજો પ્રયોગ ગર્ભિણીને અત્યંગ કે માલિસ ન કરાય ...
કફજ અતિસારનો નાશ કરનાર ગર્ભિણીને નચકર્મ પણ હિતકારી નથી ....
કમળના કેસરાને યોગ સગર્ભાને ધૂમપાન પણ ન જ કરાવાય .
પિત્તજ અતિસારને શમાવનાર ન્યગોધાદિ કવાથ, સગર્ભાને શિરોવિરેચન પણ ન જ કરાવાય
પિત્તાતિસારને મટાડનાર કણાદિ યોગ .. સગર્ભાને સ્વેદન પણ નુકસાન જ કરે ..
પિત્તાતિસારને શમાવનાર પદ્માદિ યોગ ... સગર્ભાને વમનકર્મ પણ ન જ કરાવાય ..
વાયુના અતિસારનો નાશ કરનાર ઔષધ યોગ, ગર્ભિણીને વિરેચન પણ ન જ કરાવાય ...
વાત્તાતિસારને મટાડનાર પદ્માદિ પ્રયોગ સગર્ભાને આસ્થાપન કે અનુવાસનબસ્તિ
વાતજ અતિસારનાશક પિલ્યાદિ પ્રયોગ પણ ન જ અપાય
વાતાતિસારને શમાવનાર મુસ્તાદિ યોગ ... ગર્ભિણીને આપેલાં આસ્થાપન કે અનુવાસન
બધાય અતિસારનો નાશ કરનાર ગર્ભને નુકસાન જ કરે
‘કલ્યાણકઅવલેહ ઉપર કહેલ કારણોથી સગર્ભાને પંચકર્મો ન કરાવાય સગર્ભાના ‘પ્રવાહિકા’ રોગની ચિકિત્સા ગર્ભિણીના વાતજવરમાં અપાય તે કવાથયોગ
પ્રવાહિકાને મટાડનાર બીજો પ્રયોગ ... બીજો વાતવરહર વિદારીગંધાદિ કવાથ
જૂની પ્રવાહિકાને મટાડનાર કપિત્થાદિ ખબ્રુષ વાતજવરહર ત્રીજો એરંડાદિ કવાથ ... , 1 રકતયુકત અતિસારને મટાડનાર ઔષધયોગ ૮૭૩
સ. સા.
...
-
૮૭૨.