________________
દ્રવ્યોની વધઘટ પણ તે તે અંગેા દ્વારા કરી શકાય ૮૪૧ વાતવ્યાધિમાં વૈદ્ય કયાં દ્રવ્યની વધઘટ કરે?
""
પિત્ત તથા કફમાં વૈદ્ય કયાં દ્રવ્યની વધઘટ કરે? ૮૪૨ આસ્થાપનના દુષ્પ્રયોગના તથા સુપ્રયાગનાં ફળ બસ્તિકર્મ વિષે વૈદ્યને ખાસ સૂચના બસ્તિના સમ્યગ્યોગની પ્રશંસા
હરકોઈ ચિકિત્સાકર્મ વિષે વૈદ્યને સૂચન નિરૂહબસ્તિના પ્રયોગ વિષે
અતિ શીતળ અને અતિ ઉષ્ણ બસ્તિથી હાનિ અતિ તીક્ષ્ણ અને અતિ મંદ બસ્તિથી હાનિ અતિશય રૂક્ષ અને અતિશય સ્નિગ્ધ બસ્તિથી થતી હાનિ
અતિશય ઘટ્ટ કે અતિશય પાતળી બસ્તિથી તેના અયાગ થાય
...
અતિશય થાડા રમને અતિશય વધુ પ્રમાણવાળી બસ્તિથી થતું નુકસાન સમ્યક ્ પ્રયુકત બસ્તિથી થતા લાભ ઉપર દર્શાવેલી બસ્તિ આખાય શરીરમાં પહોંચે સમ્યક્ પ્રમુકત બસ્તિ પિત્તસ્થાનને ઓળંગી કફને પણ આકર્ષે અતિતીક્ષ્ણ અને અતિમૃદુ બસ્તિનો પ્રયોગ ન કરવામાં કારણ બીજી કે ત્રીજી સમ્યક બસ્તિ
દોષાને વધુ બહાર લાવે આવી બસ્તિ સારી રીતે વખણાય છે નિરૂહબસ્તિના ગુણાનું વર્ણન નિરૂહબસ્તિના સમ્યગ યોગનાં લક્ષણા નિરૂહબસ્તિના અસમ્યગ યોગનાં તથા અતિયોગનાં લક્ષણા નિરૂહબસ્તિના સમ્યગ યોગ થયેલાંનું ભાજન નિરૂહની અંતે જમાડયા પછી તૈલનું અનુવાસન આપવું
આસ્થાપન પછી ગુદાને શાંત કરનાર અનુવાસન જરૂરી ગણાય છે દરરોજ અનુવાસન કોને દેવાય? ઉપર્યુકત વ્યકિત કાયમી અનુવાસન લઈ શકવામાં કારણ
...
...
શૈલરૂપ સ્નેહના અનુવાસનની પ્રશંસા તલના તેલની સ્નેહબસ્તિની વધુ પ્રશંસા ફલૌલની બનાવટ અને તેના ગુણા એરંડબસ્તિનિરૂહનિર્માણ અને તેના પ્રયોગ ઉપર્યુકત એરંડબસ્તિની માત્રાના પ્રકારો
...
...
22
""
""
99
૮૪૩
""
,,
""
૮૪૪
35
""
""
""
૮૪૫
""
35
99
૮૪૬
99
33
૮૪૭
""
39
૮૪૮
૩૧
ઉંમરને અનુસરી સ્નેહબસ્તિ તથા નિરૂહબસ્તિની માત્રાઓ
બસ્તિના પ્રમાણ વિષે વધુ કથન બસ્તિપ્રકરણના ઉપસંહાર
રકતગુલ્મવિનિશ્ચય : અધ્યાય ૯ મા
ભગવાન કશ્યપને વૃદ્ધજીવકના પ્રશ્ન ભગવાન કશ્યપને પ્રત્યુત્તર મનુષ્યના કોઠાના આશયો રકતગુલ્મની ઉત્પત્તિ કયારે સ્ત્રીના આર્તવ સંબંધે ઊંડી સમજણ
ધાવણની ઉત્પત્તિનું કારણ રકતગુલ્મનું કારણ
રકતગુલ્મની ચિકિત્સાપદ્ધતિનું માર્ગદર્શન ઉપર કહેલ ચિકિત્સાપદ્ધતિનું યોગ્ય ફળ રકતગુલ્મની ચિકિત્સાને ક્રમ
રકતગુલ્મમાં કલ્યાણક ધૃત આદિ પણ હિતકારી થાય
...
રકતગુલ્મમાં અપથ્યો રકતગુલ્મના ઉપદ્રવા રકતગુલ્મમાં પથ્ય
...
***
...
૮૪૯
: : : :
39
૮૫૦
ફરકતા રકતગુલ્મનાં લક્ષણા રકતગુલ્મ તથા વિદ્રષિમાં તફાવત રકતગુલ્મમાં સ્ત્રીને સગર્ભાની શંકા થાય રકતગુલ્મની વ્યાખ્યા
રકતગુલ્મને ગર્ભ માનતી સ્ત્રી અનેક ચેષ્ટાઓ કરે
રકતગુલ્મવાળી સ્ત્રીને દોહદા થવાનાં કારણા રકતગુલ્મના રોગવાળી સ્ત્રીને ધાવણ ઊપજવામાં પણ કારણ
રકતગુલ્મ રોગવાળી સ્ત્રીમાં સગર્ભાનાં લક્ષણા જણાવાનાં કારણ ગર્ભની જેમ રકતગુલ્મ વધવાનાં અને કાળને પણ ગાળવાનાં કારણ રકતગુલ્મના નાશ સંબંધે મતભેદ દશમા મહિના પહેલાં ચિકિત્સાથી રકતગુલ્મ યાપ્ય બને છે રકતગુલ્મ તથા ગર્ભનાં લક્ષણામાં તફાવત ગર્ભ તથા રકતગુલ્મમાં ભેદ જાણવા મુશ્કેલ થાય છે રકતગુલ્મને જાણ્યા પછી જ તેની ચિકિત્સા થાય ૮૫૯ રકતગુલ્મની ખાતરી વગરની ચિકિત્સા વૈદ્યને અપયશ અપાવે
૮૫૮
,,
૮૫૧
39
૮૫૨
""
૮૫૩
"2
૮૫૪
">
૮૫૫
22
૮૫૬
""
39
૮૫૭
"2
29
""
33
૮૬૦
. . . .