________________
જીવવિચાર રાસ
આદર્શ શિષ્ય - કવિ એક આદર્શ શિષ્ય પણ હતા. પોતાના પિતૃવંશની જેમ જ કવિએ દરેક કૃતિઓમાં પોતાના વ્યક્તિત્વના ઘડવૈયા એવા ગુરુઓને આર્યા છે.
પ્રોફેસર વાડીલાલ ચોકશીના સંશોધન અનુસાર
“કવિ જેનોના વિખ્યાત તપગચ્છના મૂર્તિપૂજક શ્વેતાંબર વિસા પોરવાડ જૈન વણિક જ્ઞાતિના હતા. તેમના સમયમાં તપગચ્છની ૫૮મી પાટે સમ્રાટ અકબર પ્રતિબોધક હીરવિજયસૂરિ હતા. તેમનો સ્વર્ગવાસ સં. ૧૬૫૨માં થયો. તે સમયે કવિની ઉમર ૨૧ વર્ષની ગણી શકાય. ત્યારબાદ અકબર બાદશાહ પાસેથી સવાઈ જગદગુરુ'નું બિરૂદ મેળવનાર તેમના પટ્ટધર વિજયસેનસૂરિ થયા. જેમને કવિએ પોતાના ગુરુ તરીકે સ્વીકારી પોતાની કૃતિમાં અનેક સ્થળે સ્તવ્યા છે. પ્રથમ ઉલ્લેખ સને ૧૬ ૧૦માં રચાયેલ (વિ.સ.૧૬૬૬) કવિના વ્રતવિચાર રાસમાંથી મળી આવે છે.” “કવિ ઋષભદાસ એક અધ્યયન' પૃ.૩ ત્યાર પછીના બધા રાસમાં પ્રાયઃકવિએ ગુરુગુણ ગાયા છે.
આદર્શ શ્રાવક : કવિ એક આદર્શ શ્રાવક હતા. તેઓ દૃઢઘ, પ્રિયધર્મ, ઈતૃધર્મી, શ્રાવકોના લક્ષણોથી સંપન્ન હતા. રોજ ઊભયકાળે પ્રતિક્રમણ, મહિનામાં ચાર પૌષધ, સમકિત સહિત ૧૨ વ્રતના ધારણહાર હતા. રોજ વ્યાસણું (દિવસ દરમ્યાન બે જ વખત એક જ આસને બેસીને ભોજન કરવું) કરનાર, ત્રિકાળ પૂજા, દરરોજ બે પંચતીર્થ, સ્વાધ્યાય કરનાર, વાસ સ્થઆનક તપના આરાધક, છઠ્ઠ-અઠ્ઠમ તપના આરાધક, શેત્રુંજય-ગીરનારશંખેશ્વરની યાત્રા કરનાર, સ્તવન રાસ વગેરે લખીને શાસન પ્રભાવના કરનાર, વિદ્યાદાન (છાત્રોને ભણાવનાર) કરનાર, પ્રભુની સામે એક પગે ઊભા રહીને રોજ ૨૦ નવકારવાણી ગણનાર, દાન કરવાની-જિનમંદિર બનાવવાની બિંબ ભરાવવાની-પ્રાણપ્રતિષ્ઠા કરાવવાની સંઘતિલક કરાવવાની દેશ-પરદેશ અમારિ (અહિંસાનું જ્ઞાનધારા ૬-૭ ૧૦૨ જૈિનસાહિત્ય જ્ઞાનસત્ર ૬-
