Page Text
________________
તૃતીય પરિર છેદ ] રાજ્ય વિસ્તાર
૨૧૫ મતલબને ભાવાર્થ૮ નીકળતે સહેજ તરી આવે છે તે જોઈએ. એટલે તે પ્રમાણે પુ. ૨ પૃ. ૩૦૦ ઉપર તે ખરે ” મતલબ કે પીટરસન સાહેબનું આમજ હકીકત મેં જાહેર કરી છે તેમજ તે પુસ્તકના અંતે મંતવ્ય છે એવું નિશ્ચયાત્મક કથન તેમના નામે કર્યું જ જોડેલ, સુદર્શન તળાવના પરિશિષ્ટમાં પણ તે પ્રકારની નથી; ઉલટું મેં તે આગળ જતાં તે ઉપર પાછું વિવેચન હકીકત જણાવી છે. ત્યાંના લખાણમાં કાંઈ સમજફેર કર્યું છે (જાઓ તેજ પ્રશ્કે કલમ ૨ પંક્તિ ૧૮) કે, થતી હોય તો તેને આ પ્રમાણે સુધારીને હવે વાંચવું. “ઉપરની આઠમી પંક્તિમાં મૌર્યવંશી સમ્રાટ ચંદ્રગુપ્ત આ પ્રમાણે દલીલ કરવામાં મારો આશય એ છે અને તે બાદ સમ્રાટ અશોક પર ઉલ્લેખ કરેલ છે કે, મૈર્યવંશી આ રાજકીય સૂત્રધારાને સંબંધ જોડી અને પછી જગ્યા ખાલી આવી છે એટલે સ્વાભાવિક તળાવની પ્રકૃતિને જે મુખ્ય ભાગ લખાયો છે તે પ્રિયછે કે, એક પછી એક ગાદિએ આવનારનું-રામ્રાટનું– દશિન સંબંધી હકીકત જાહેર કરનાર હોઈ શકે એટલું વર્ણન કરવાનો શિરસ્તે હેઈને સમ્રાટ અશોક પછી બતાવવાનું છે અને તેમ સાબિત થાય તે, પ્રશસ્તિનો યશ તેની ગાદીએ આવનારને લગતું તે ખ્યાન હોઈ રૂદ્રદામનને લાગુ પાડી શકાય નહીં તે આપોઆપ શકે છે. છે. એટલે કે મારા મંતવ્યના કથનની સિદ્ધ થઈ જાય. તે વિચારને હજુ હું વળગી રહું છું. જવાબદારી કોના શીરે ન નાંખતા મેં માત્ર વિવે. તેથી અત્ર ખુલાસારૂપે આ વિવેચન કર્યું સમજવું. ચન કર્યું છે.
[ ટીપ્પણ-હવે સ્પષ્ટ થાય છે કે, આ જ્યારે સમ્રાટ ચંદ્રગુપ્ત અને અશકે પોતપોતાના પ્રશરિતના લખાણને જે અર્થ કરાયો છે તેથી અનેક સખા મારફત તળાવના કાર્યમાં ભાગ આપ્યો છે અનર્થો થવા પામ્યા છે. વાત એમ છે કે, આ ત્યારે આ પ્રિયદર્શિને પણ પિતાના સૌરાષ્ટ્રના સૂબા પ્રશસ્તિનું વાચન અને ઉકેલ બહાર પડી ગયાને ઘણાં મારફત પણ, ફાળો કાં પૂરા ન હોય ? એમ પ્રશ્ન ઘણાં વર્ષો થઈ ગયાં છે. તે સમયે તેને અનુવાદ ઉભો થાય જ. વળી ગુજરાત વર્નાકયુલર સોસાઈટીના પ્રમાણભૂત ગણા હશે. પરંતુ તે પછી અનેક નવીન બુદ્ધિપ્રકાશ નામે માસિકમાં પુ. ૭૬ પૃ. ૯૨ પંક્તિ શોધે બહાર પડી છે તો તેને સાર પણ તેમાં ૯ માં દિવાનબહાદુર કેશવલાલભાઈ ધ્રુવસાહેબે યુગ- આમ જ થવું જોઈએ. તેનું એક જ દૃષ્ટાંત આપીશ. પુરાણના આધારે વિવેચન કરતાં જણુવ્યું છે કે એપીગ્રાફિકા ઇન્ડિકામાં પ્રગટ થયેલ હકીકતમાં ક્યાંય “શાલિશુક સૈારાષ્ટ્રની પ્રજાને રંજાડી જૈન ગચ્છોને પ્રિયદર્શિનનું કે શાલિશુકનું નામ જ આવતું નથી, મુખે મોટાભાઈ સંપ્રતિની (જેનું બીજું નામ પ્રિય- તેમ અશોકનું નામ લેવાયા પછીની પંક્તિમાં કઈ દર્શન હેવાનું, તથા આ પ્રિયદર્શિન અને શાલિશુક અન્યને લગતી હકીકત હોવા વિશે શંકા પણ ઉઠાવાઈ બન્ને ભાઈઓસહોદર-થતા હોવાનું આપણે પણ નથી. ત્યારે ભાવનગરના શિલાલેખ જોતાં છે. પીટરપુ. ૨માં સાબિત કરી ચૂકયા છીએ) ખ્યાતિ બઢાવી સનને શંકા ઉતભવ્યાનો ભાસ નીકળે છે. ગમે તેમ
નધર્મને દિગ્વિજય પ્રવર્તાવશે એવી ભવિષ્યવાણી હો, પણ હવે જ્યારે અનેક ઐતિહાસિક ઘટનાઓ છે. આ બધી હકીકત જોડીને એવા મંતવ્ય ઉપર બહાર આવવા પામી છે ત્યારે તે પ્રશસ્તિ કરીને આવવું થયું કે, પ્રિયદર્શિનના સૂબા તરીકે શાલિશુકે સંશોધન માગે છે જ.]. પણ આ તળાવના સમારકામમાં ભાગ ભજવ્યો આ પ્રમાણે અનેક ગેરસમજાતિઓ સુદર્શન તળા
વળી નીચેની ટીકા નં. ૬૮ સરખા.
(૬૯) ઉપરની ટી. નં. ૬૫ માં નિર્દિષ્ટ પૂ. આ. મ. (૬૮) આ બે લીટી વાંચી જનારને ખાત્રી થશે કે, શ્રી ઇંદ્રવિજયસૂરિજીનું ખાસ ધ્યાન આ મારા ટીપણ પીટરસન સાહેબનું કહેલું આમજ છે એ રૂપમાં મારૂં ઉપર દોરવું રહે છે. કારણ કે તેઓશ્રી આ વિષચમાં ખૂબ કથન જ નથી. વળી ઉપરની ટીક નં. ૬૭ સાથે સરખા. રસ લઈ રહ્યા હોય એમ સમજાય છે.
| SR No. | 032486 |
| Book Title | Prachin Bharat Varsh Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Tribhuvandas Laherchand Shah |
| Publisher | Shashikant and Co |
| Publication Year | 1938 |
| Total Pages | 496 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 17 MB |