________________
—
દ્વિતીય પરિચ્છેદ ] ધર્મ તથા જીવન
- ૧૫૭ વૈદિક મત તરફ ઢળતો ૨૭ જતો હતો એમ પણ Bengal, Hinduism flourished side by કહી દે છે. વળી તે સમયે બૌદ્ધધર્મના પ્રચાર અને side with Buddhism. The monks were સ્થિતિ વિશેનો અન્ય વિદ્વાનો ગમે તેવો વિચાર regular Buddhists, but the laymen ધરાવતા હશે, પણ પોતે તો તેને મોઘમ રીતે વર્ણન were mostly Buddhistic Hindus i. e કરવાને બદલે સ્પષ્ટપણે અને ભાર દઈને નીચેના શબ્દો- men who followed some Buddhist માંજ યક્ત કરે છે. જો કે તેમના વિચારો અત્રે doctrines on the Hindu basis, having ટાંકી બતાવવા કાંઈક અપ્રાસંગિક લાગે છે, છતાં castes and Hindu manners. This is સંશોધન કરનારને તેમાંથી અનેક જરૂરી તો સાંપડી why they could be won to Hinduism આવે તેમ દેખાય છે એટલે તેને ઉતારવા આવશ્યક easily. There are some native Christians ધારું છું. તેઓ જણાવે છે કે૮ “No Buddhist in South India, who still follow the period in the Indian History. Some caste system and some other ancestral scholars have made much of Buddhism Hindu manners etc. The Buddhist in India. They think that at one time pilgrims of Ceylon & China of the (say from B. C. 242 to 500 A. D.) 4th century A. D. did not notice Buddhism had eclipsed Hinduism; Buddhism flourish in India=હિંદી ઈતિહાthat a great majority of the people સમાં બૌદ્ધધર્મની બોલબાળા એવા શબ્દો જ હાઈ had embraced Buddhism, and that, ન શકે. કેટલાક વિદ્વાનોએ હિંદમાં બૌદ્ધધર્મનું અતિ almost everything was Buddhistic in ગૌરવભર્યું વર્ણન કર્યું છે. તેમનું એમ માનવું થાય છે style etc. It does not appear that કે-(ઈ. સ. પૂ. ૨૪૨ થી ઈ. સ. ૫૦૦ સુધીમાં). there is much truth in it. Buddhism બૌદ્ધધર્મને લીધે હિંદુધર્મ ઢંકાઈ ગયો હતો, વસ્તીના was no doubt prevalent in India. In Lટે ભાગે બૌદ્ધધર્મ અંગીકાર કર્યો હતો, અને લગother parts of India, it was rather ભગ દરેક ઠેકાણે-જ્યાં જુઓ ત્યાં૨૯–સર્વ બૌદ્ધમયજ sporadic. The large province of Assam ભાસતું હતું. પણ સમજાય છે કે તેમાં અતિ સત્યાંશ was entirely free of Buddhism. The નહોતો. નિશંક બૌદ્ધધર્મ પ્રચલિત તે હતે જ, (પણ) provinces about Hardwar, Canouj, હિંદના અન્ય (કેટલાક) ભાગમાં તે તે ક્ટોછવાયે Allahabad, Benares had little Buddhi- જ હતે. (દષ્ટાંત તરીક) આસામ જેવા મોટા પ્રાંતમાં sm. Carnal, Jaipur, Panchal etc. furnish તો બૌદ્ધધર્મ તદ્દન લુપ્ત જ હતો. હરદ્વાર, કાજ, no proof as to the prevalence of અલહાબાદ અને બનારસની આસપાસના પ્રદેશમાં Buddhism there. Even in Magadh & કાંઈક અંશે તે હતિ (જ્યારે) કરનાલ, જેપુર, પાંચાલ
(૨૭) આ શબ્દ એમ સૂચવે છે કે, રાજા હવિષ્ક પછી નોએ તે સર્વ બૌદ્ધધર્મનું હોવાનું જણાવ્યું છે પણ આ જે વાસુદેવ થયો છે અને જેણે ધર્મપલટો કર્યો છે તેનું પુસ્તકકારને તેમ હોવાનું માલુમ પડયું નથી તેથી જ પિતાને બીજ, તેના આ તુરતના પૂર્વજના સમયથીજ વવાતું ગયું હતું. વિરોધ જણાવ્યો છે. પરંતુ જે વસ્તુ વિદ્વાનોએ બૌદ્ધધર્મની (૨૮) હિં. હિ, પૃ. ૭૦૨-૩
જણાવી છે તે, જેમ હવે આપણે જોતા આવ્યા છીએ કે (ર) આ સ્થિતિ તો વ્યાજબી જ હતી. પણ લેખકને જૈન ધર્મની જ છે, એમ જે લખવામાં આવે તે, ધારું છું જે વિધિ ભાસ્યો છે તે વિદ્વાનોએ કરેલ વિધાન છે. વિતા કે લેખક મહાશયને વિરોધ જાતે જ રહેશે.