Page Text
________________
ર
જેન શબ્દ આ પુસ્તકમાં વપરાય છે, ત્યાં પણ તેજ ભાવાર્થમાં તેને ગ્રહણ કરવાને છે, એમ વાચકવર્ગને મારી નમ્ર વિનંતિ છે. જે આ પ્રમાણેજ સ્થિતિ હોય તે, વાચક મહાશય પણ કબુલ કરશે, કે વર્તમાનકાળે જૈન શબ્દ જે કાંઈ વાયડે થઈ ગયે છે અથવા તે નામ સાંભળતાં મનમાં અમુક જાતને વિચાર બંધાઈ જાય છે તેને બદલે પોતાના નામ સાથે જૈન શબ્દ જોડવાને પોતે મગરૂરી ધરી શકશે.
(૬) ખાસ વક્તવ્ય તેને બે ભાગમાં વહેંચી નાંખ્યું છે (૪) બાહ્ય પ્રદેશનું અને () અંતર પ્રદેશનું. જે વક્તવ્ય, પુસ્તકની અંદરની વસ્તુવર્ણનને જ સર્વથા સ્પર્શતું છે, તેને જ માત્ર આંતર પ્રદેશનું કહી, બાકી સર્વને બાહ્ય પ્રદેશમાં આવી જતું ગયું છે. સામાન્ય પણે જેને પ્રસ્તાવના, સાંકળિયું, ચિત્રને પરિચય, આમુખ, ટૂંકાક્ષરી સમજ, મુદ્રણકાર્યની જાહેરાત, પુસ્તકની રબઢબ વિગેરેને લગતી જે જે માહિતી ગણે છે તે સર્વેનો સમાવેશ આ બાહ્ય પ્રદેશમાં કર્યો છે.
આખા પુસ્તકની રચના કરવામાં વાચકની વધારે સગવડતા શી રીતે સચવાય તે તરફ પૂરતું લક્ષ રાખ્યું છે. જેથી બાહ્ય પ્રદેશમાં પણ ચાલી આવતી પ્રણાલિકા કરતાં જે જે નવીન સ્વરૂપે કામ લેવાયું છે તેને જ નિર્દેશ કરીશ.
() બાહ્ય પ્રદેશ–પ્રથમતો કાળદષ્ટિએ પુસ્તકના વિભાગ પાડવાને બદલે વર્ણનને કમ સચવાય તેવી રીતે ભાગે ગોઠવ્યા છે. પછી દરેક વિભાગમાં અમુક અમુક વંશને જ લગતી માહિતી મેળવવાનું સુલભ થાય, તે માટે તેને ખંડ અને ખંડને પાછા પરિચદમાં વહેંચી નાંખ્યા છે. વળી દરેક પરિચછેદમાં શું શું હકીકત આવે છે તેને સંક્ષિપ્ત સાર તે પરિચછેદના મથાળેજ આપે છે. એટલું જ નહીં પણ અંદરનું વર્ણન કરવામાં જે પારિગ્રાફમાં જે હકીકત આવવાની હોય, તેના સૂચક મથાળાં બાંધ્યાં છે. એટલે પ્રથમથી ઠેઠ સુધીમાં શું શું બાબત આવે છે તેની માહિતી, વાચકને ઉડતી નજરે તુરત મળી જાય છે. વળી કેઈને અમુક વિષય બારીકાઈથી તપાસવી હોય તો સંપૂર્ણ વિષયાનું સાંકળિયું' અક્ષરના અનુક્રમવાર તૈયાર કરીને પુસ્તકને છેડે જોડયું છે. ઉપરાંત વંશાવળીઓ તેમજ સમયાવળિ પણ, અંત ભાગમાં જેડી છે. જે પ્રથા પણ જરૂર ઉપયોગી થશે એમ ધારું છું. મતલબ, જે કઈ બાબત શોધવી હોય તે તુરતજ શોધી શકાય તેવી સગવડ ઉતારી આપી છે.
દરેક પરિચછેદમાં જે જે મુદા ખાસ આકર્ષણીય હોય તેને રજુ કરનારૂં ચિત્ર ખાસ ઉભું કરાવી તેને બ્લોક તેને પરિછેદના મથાળે, છપાવ્યો છે (આવા બ્લોક ચિત્રને અર્થ શું છે તે માટે ચિત્રપરિચયની હકીકતમાં એ ) આ રીત કયાંય દાખલ કરાયેલી મેં જોઈ નથી. આ પ્રમાણે વિભાગને ખંડમાં, અને ખંડને પરિછેદમાં વહેચી નાંખ્યા ઉપરાંત, બીજી એક વિશેષતા એ કરી છે કે, દરેક ખંડમાં કયા કયા પરિચ્છેદે છે અને કયા કયા વિષયો આલેખાયા છે તેની નોંધ તે ખંડવાળા
| SR No. | 032483 |
| Book Title | Prachin Bharat Varsh Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Tribhuvandas Laherchand Shah |
| Publisher | Shashikant and Co |
| Publication Year | 1935 |
| Total Pages | 524 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |