Page Text
________________
રજુ કરી શકાય તેમ છે. મતલબ કે, કેટલાકને એવી જે ટેવ પડી ગઈ છે કે, મોટા અને નામાંકિત પુરૂષ ફાવે તેવું કામ કરે તે પણ તેને બહુ જ સારૂ ગણે છે જ્યારે બિચારો કેઈ અજ્ઞાત કે બહાર નહીં આવેલ એ પુરૂષ, ભલે ગમે તેટલું સુંદરમાં સુંદર કાર્ય કરે, તો પણ તેનાં કાર્ય પ્રત્યે, છી છી વૃત્તિ દાખવવાનું જ વલણ ધરાવે છે. તેઓને વિનંતિ કે, તેઓ નિષ્પક્ષપાત બની, આ પુસ્તકમાં વર્ણવાયેલા સર્વ પ્રસંગે નિહાળતા રહેશે, તે તેમની સૂગ ઘણીખરી જતી રહેશે, એમ મારૂં અદના તરીકે માનવું થાય છે.
(૪) કઈ કઈ ઠેકાણે પ્રસંગના સ્પષ્ટીકરણ માટે આખ્યાયિકા પણ આપવી પડી છે. અથવા કોઈ પ્રસંગે આખું ને આખું અવતરણ પણ કરવાની જરૂરિઆત પડી છે. તેમજ વિચારને સમર્થન કરવાને અનેક ગ્રંથકારોની સાક્ષીઓ અને પ્રમાણે પણ આપવાં પડ્યાં છે. જોકે આવા પ્રમાણે તથા વિવેચન ટીકા તરીકે ઉતાર્યા છે, એટલે તેનું વાંચન છોડી દઈને આગળ વધવું હોય તો વધી શકાય; વળી વાચક તપાસશે તો માલમ થાશે કે બે હજાર પાનાંમાં ભાગ્યે જ એવું કઈ પાનું હશે કે
જ્યાં આવી ટીકાઓ લખી નહીં હોય. આવાં કારણને લઈને પણ કદ વધી જાય છે. છતાં તેમ કરવામાં એક બીજો મુદ્દો પણ છે. જે કેટલાકના મનમાં એમ કસી ગયું છે કે, ઈતિહાસ એટલે કેવળ રાજાઓનાંજ વૃત્તાંત અને તેમાં પણ ફલાણી સાલમાં ફલાણી લડાઈ થઈને ફલાણે છ–હાય કે મર્યો, અને ફલાણે ગાદીએ બેઠે તે સિવાય બીજું કાંઈ તેવા ગ્રંથોમાં હોય જ નહીં. તેવા વિચાર ધરાવનારનો સંદેહ પણુ ભાંગી શકે, તેમ અન્ય વાચકને, વાંચન એકદમ નિરસ ન થઈ પડે કે કેવળ યાદદાસ્તને બોજારૂપ થઈ ન પડે તે માટે, આ પ્રમાણે વચ્ચે વચ્ચે આવતી આખ્યાયિકાઓ, અવતરણે અથવા ટીપણે, આરામના સ્થાનરૂપ નીવડે છે એવી મારી સમજણ છે. ઉપરાંત જણાવી શકે તેવા લખાણ દાખલ કરવામાં પણ, કાંઈક ને કોઈક ઐતિહાસિક તત્વ વાચક વર્ગ પાસે ધરવાની બુદ્ધિથી જ કામ લેવાયું છે.
(૫) કેટલેક ઠેકાણે વાચકને એમ પણ લાગશે કે, લેખકે પિતાના વિચારો જે ભાષામાં રજુ કર્યા છે તેના કરતાં સંસ્કૃત અને શિષ્ટ ભાષામાં લખ્યા હતા તે સારૂં. હું પણ તેમના વિચારને પ્રશંસું છું. છતાં એ મત ધરાવું છું કે, જડબાતોડ અને બિલકુલ અર્થ ન સમજાય તેવા શબ્દ કે લાંબી મહેનત કર્યા છતાં પણ કઈ મેળજ ન ખાય તેવાં વાક્ય લખવાં કરતાં, સાદા શબ્દ, સુરત રામજી શકાય તેવાં વાક્યો અને તે પણ મીઠી ભાષામાં લખાય છે તે વિશેષ આદરમાન ગણાય. તેમજ સુશિક્ષિત-આબાલવૃદ્ધ, પુરૂષ, સ્ત્રી કે બાળકે વિગેરે સર્વ કેઈ આશાનીથી, વાંચી શકે તેવું લખાણ વિશેષ હિતકારક ગણાય. આ બે મુદ્દા ખાસ લક્ષમાં રાખી આખા ગ્રંથ લખ્યો છે, અને તેથીજ સાદી અને ઘરમાં વપરાતી ભાષાના, શબ્દના તથા શિલીના પ્રાગ જ્યાં ને ત્યાં કરાયા દેખાશે.
(૬) કેટલેક ઠેકાણે કુદરતના નિયમે વર્ણવ્યા છે. જેમકે દુષ્કાળ પડવાના નિયમે જર, જમીન અને જેરૂ તે ત્રણે કજીયાના છોરૂવાળી હકીકત. વિગેરે કેટલેક
| SR No. | 032483 |
| Book Title | Prachin Bharat Varsh Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Tribhuvandas Laherchand Shah |
| Publisher | Shashikant and Co |
| Publication Year | 1935 |
| Total Pages | 524 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |