________________
ભારતવર્ષ ]
ભૂપાળા વિશે ક્રાઇ જાતની માહિતી મળી શક્તી નથી શિવાય કે, પાંચમા રાજા સહસ્રનિકને શતાનિક નામે પુત્ર અને જયંતિ નામે પુત્રી હતી. આ જયતિ જૈન ધર્મ પ્રત્યે અતિ શ્રદ્ધાળુ હાઈ શ્રી મહાવીરની પરમ ભક્તા શ્રાવિકાઓમાં૨૪
પ્રથમના પાંચ
તે સર્વેના રાજ્યની જાણવાજોગ હકીકત
તેની ગણના થતી હતી.
અંક
હતું.
૫૬૬ થી ૫૫૦ સુધી-૧૬ વર્ષ આશરે ચાલુ... હાય એમ પરિસ્થિતિ ઉપરથી તારવી શકાય છે. તેમજ મરણ સમયે તેની ઉમર બહુ મોટી નહેાતી., કેમકે તેનું મરણ સ્નાતિક૨૫ સયાગા વચ્ચે નીપજયું બધા બનાવાના હિસાબ ગણતાં તેની ૬ ઉમર મરણ સમયે આશરે ૩૫ વર્ષની હાવાના સંભવ છે. તે ગણુત્રીએ તેને જન્મ ઇ. સ. પૂ. ૫૮૫ માં થયા ગણાય. તેનુ લગ્ન વિદેહપતિ રાજા ચેટકની સાત કુંવરીમાંની૨૭ ચેાથી પુત્રી મૃગાવતિ વેરે થયું હતું. આ રાણીથી તેને ઉદયન નામના કુંવર જન્મ્યા હતા જે પાછળથી
તેનું રાજ્ય ઇ. સ. પૂ.
રાજા શતાનિક
( ૨૩ ) મારી ગણત્રીથી મેધવિનજ છેલ્લા રાખ છે. પણ આગળ પુ. ૧૦૮ ઉપર લખી ગયા પ્રમાણે ક્યાંય આ વત્સપતિઓની વ’શાવળી દષ્ટિગાચર થતી નથી એટલે નિશ્ચયપણે કંઈ કહી શકાતું નથી. ( ૪ ) જી ભ. ખા. રૃ. ભાષાંતર રૃ, ૩૪૧-૩ ( ત્રીજી આવૃતિ ) કે જ્યાં તેણીએ શ્રી મહાવીરને વસ્તી સ્થાન ) આપ્યાનું જણાવ્યું છે
( ૨૫ ) નીચેની ટીકા ન. ૩૧ જીએ,
( ૨૬ ) નીચેની ટી, ર૭ વાંચા: તેનું વન વૈશાલી
પ
રાજ્યા
૧૧૩
ગાદી ઉપર આવ્યા હતા.
વાત એમ બની હતી કે રાજા શતાનિક કળા કૌશલ્યના અતિ શાખીન હતા. અને તે કારણથી તેના દરબારમાં એક ચિત્રકારનું બહુ સન્માન પણ થઈ રહ્યું હતુ.. એકદા રાજા શતાનિકે કાઇ કારણસર૨૮ આ ચિત્રકારનું અપમાન કરી રાજયની હદ બહાર કાઢી મૂકયો એટલે તે ચિત્રકાર, અપમાનના વેરના બદલા વાળવાના ઉદ્દેશથી પાસેના અવંતિ દેશમાં ચાલ્યેા ગયેા; અને શતાનિક રાજાની રાણી મૃગાવતિનુ આબેહુબ ચિત્ર દોરી, અતિપતિ રાજા ચંડપ્રદ્યોતને ભેટ ધરી. જો કે આ માત્ર ચિત્ર હતું, છતાં અદ્ભૂત સ્વરૂપ નિહાળી રાજા પ્રદ્યોત અતિ કામાતુર બન્યા અને કાનુ ચિત્ર છે વિગેરે તપાસ કરી, રાજા શતાનિક ઉપર કહેણુ માકહ્યું કે, કાંતા ચિત્રપટવાળી વ્યક્તિ સાંપી દેવી અને કાંતે યુદ્ધ માટે તૈયારી કરવી. કાઇપણ ક્ષત્રિય આવી હલકી, નાલાયક અને ધિક્કારયુક્ત માંગણીને તાબે થાયજ નહીં, અને તેમાંય રાજા શતાનિક જેવા પરાક્રમી રાજ્યકર્તા જરાપણ નમતું આપે તે અનવાયેાગ્ય નહેાતું. એટલે ભલે અવંતિના કરતાં, વસ દેશના વિસ્તાર કયાંય નાનેા હતેા છતાં, તેણે
દેશની હકીકત લખતાં આપણે કરીશુ’.
( ૨૭ ) આ સાતે કુવરીઓનાં નામ તથા તેમને કચાં અને કાના વેરે પરણાવવામાં આવી હતી તે સ હકીકત માટે વેશાલી દેશના હેવાલમાં જીએ. ત્યાં આ ચર્ચા વિસ્તારથી કરવી પડરો કારણકે, તે ઉપરથી ઘણા ઐતિહાસિક બનાવાની સાલાના તથા હકીકતાને નિશ્ચચ કરી શકાય છે.
( ૮ ) જીએ ભ. ખા. વૃં. ભાષાં, ( ત્રીજી આવૃતિ ) પૃ. ૩૩૦