Page Text
________________
૧૧૨
સત્તાધીશ
[ પ્રાચીન કેટલાંક વર્ષો સુધી જોઈ શકીએ છીએ. આ હતો. એટલે ત્યાં સુધી વત્સદેશની સ્વશિશુનાગવંશી ઉદાયીનનું ગાદીએ બેસવું ઈ. સ. તંચતા પણ ટકી રહી ગણી શકાય. આ બનાપૂ. ૪૯૬ માં છે. અને તેના રાજ્યના પ્રથમના વને આપણે આશરે ઈ. સ. પૂ. ૪૬૭ માં થયે પાંચ છ વર્ષ વીત્યાબાદ જે વત્સપતિ ઉદયનનું ગણીશું. એટલે કે, જે રાજા મેધવિનને જ અંતિમ મૃત્યુ થયું ગણીએ, તે તેની સાલ ઈ. સ. પૂ. વત્સપતિ ગણો તે તેના રાજ્યને અંત ઈ. સ. પૂ. ૪૯૦ મૂકી શકાય. એટલે તે ગણત્રીથી, ઉદય- ૪૬૭ માં આવ્યા ગણ; પણ મેધવિનને બદલે નને રાજ્ય અમલ ઈ. સ. પૂ. ૫૪૩ થી ૪૯૦ ઉપરની નામાવળીમાં દર્શાવ્યા પ્રમાણે દંડપાણિન પર્યત ૪૭ વર્ષને ગણાશે.
અને ક્ષેમકને જે ગણવા હેય તો ક્ષેમકના (૯) નવમો:-તે બાદ મેધવિન ઉર્ફે મણિપ્રભ રાજ્યને અંત ઈ. સ. પૂ. ૪૬૭ માં ગણો ગાદીએ બેઠો હતો. આ મણિપ્રભ ખરી રીતે તે રહેશે. જેથી કરીને ઈ. સ. પૂ. ૯૦ થી ૪૬૭ અવંતિના પ્રદ્યોતવંશને હતા. પણ સંયોગવશાત્ સુધીના ૨૩ વર્ષમાં ફાવે તે એકલા મેધવિનને વત્સપતિ બન્યો હતો. પણ તે પાછો અવંતિની રાજ્યકાળ ગણો અને ફાવે તે મેધવિન, દંડગાદીએ નિયુક્ત થયો હતો. અને ત્યાર પછી પાણિન અને ક્ષેમક એ ત્રણેને ભેગા મળીને કેટલાંક વર્ષે મગધ સમ્રાટ રાજા નંદિવર્ધને તેટલે સમય ગણો; ગમે તેમ પણ તે વંશને વત્સદેશને પિતાના સામ્રાજ્યમાં ભેળવી દીધો અંત ઈ. સ. પૂ. ૪૬૭ માં જ ગણ રહે છે. હવે આપણે વત્સપતિઓની શુદ્ધ કરેલી આખી નામાવલી તેમજ સમયાવલી આ પ્રમાણે ગોઠવી શકીશું ૧ સુતીર્થ
સમકાલીનપણે શિશુનાગ ૧ રાજ્યકાળ આશરે વર્ષ ૬૦ ૨ ચ
કાકવણું ૨૧ ૩ ચિત્રક્ષ
ક્ષેમવર્ધન1 ૪ સુખીલેલ
ક્ષેજિત ૫ સહસ્ત્રનીક પરણતપ
પ્રસેનજિતર૧ ૬ શતાનિક
સમકાલીન૫ણે અણિક ઈસ. પૂ. ૨૨૫૬ ૬ થી ૫૫૦ ૧૬ ૭ રાણી મૃગાવતિ
૫૫૦ થી ૫૪૩ ૭. ૮ ઉદયન
૫૪૩ થી ૪૯૭ ૫૪ ૯ મેધવિન-અથવા
૪૯૦ થી ૪૬૭ ૨૩ મેધવિન, દંડપાણિન અને ક્ષેમક
૪૯૦ થી ૪૬૭ ૨૩૨૩ કુલ, આશરે વર્ષ=૭૪૦
( ૨૧ ) આ પાંચ રાજઓનો સાલો માટે જુઓ શિશુનાગવંશ.
( ૧૨ ) આ સાલ આપણે રાણીમૃગાવતિની ઉમર નક્કી કરતી વખતે સાબિત કરીશું ( જુઓ વૈશાલીને વૃત્તાંતે.) ક. સુ. ટીકા પૂ. ૯૧ ઉપરથી સમન્નય છે કે
શ્રી મહાવીર જ્યારે શબિમાં ઈ. સ. 1. ૫૬૭ માં (દશમા અને અગીઆરમાં ચોમાસાની વચ્ચે) આવ્યા ત્યારે રાજ શતાનિક ગાદીપતિ હતા. હાલ તે આપણે તેને ઈ. સ. 1. ૫૭૦ માં ગાદીએ બેઠો હતો એમ ગણવામાં વાંધો નહીં આવે.
| SR No. | 032483 |
| Book Title | Prachin Bharat Varsh Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Tribhuvandas Laherchand Shah |
| Publisher | Shashikant and Co |
| Publication Year | 1935 |
| Total Pages | 524 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |