Prachin Bharat Varsh Part 01

SR No.: 032483
Original Sutra Author: N/A
Author: Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher: Shashikant and Co
Publication Year: 1935
Total Pages: 524
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 16 MB

Page 129

OR
સત્તાધીશ
[ પ્રાચીન
પણ જે કાંઈ હકીકત મળે છે તે માત્ર તેને પિતાનેજ લગતી મળી આવે છે. તે પિતે બહુ ધાર્મિક વૃત્તિનો માણસ હતો. વળી તેને, તે સમયના પૂર્વ હિંદના સમ્રાટ, મગધપતિ શ્રેણિક સાથે કાંઈક મિત્રાચારીને સંબંધ બંધાયો હતો, જેથી તે બને રાજવીઓ અરસ્પરસ ભેટ-સોગાદે મોકલાવતા હતા. પરિણામે મિત્રાચારીની ગ્રંથી વિશેષ મજબૂત બનવા પામી હતી. તે એટલે સુધી કે એકદા, સમ્રાટ પુલુસાકીને સમ્રાટ શ્રેણકને નજરોનજર જોવાને, તથા તેના રાજ્યમાં વિચરતા મહાવીર અને બુદ્ધદેવ નામે બને મહાન ધર્મોપદેશકેના દર્શન કરવાનો અભિલાષ થયો હતું, જે ઈચ્છા પાર પાડવા, તેણે પૂર્વ તરફ પ્રયાણ પણ કરી દીધું હતું; પણ જે મગધ સામ્રા
જ્યની હદમાં પ્રવેશ કીધો કે ટૂંક સમયમાં જ દુર્ભાગ્યવશાત તે બિમાર પડી ગયો અને મગધભૂમિમાંજ તેને દેહ નિચેતન થઈ પડ્યો. ( ઈ. સ. પૂ. ૫૫૦ ની આસપાસ )
તેની પછી કોણ કંજાધિપતિ થયું તે બહુ નિશ્ચયપણે કહી શકાય તેમ નથી, પણ સંભવિત છે કે તે રાષ્ટ્રને પૂર્વ કેટલેક ભાગ, પાડોશી નાનાં રાજ્ય સાથે ભળી ગયો હશે.
જ્યારે પશ્ચિમના ભાગ ઉપર તે મુખ્યતાએ ઇરાની શહેનશાહ સાઈરસની જ ૪ આણું પ્રવર્તી ગઈ હતી. ભારતવર્ષની જાહોજલાલીનું વર્ણન આ સમર્થ શહેનશાહના કાન ઉપર વારંવાર પહોંચતું હતું એટલે સાહસિક વૃત્તિએ તેનું મન અધીરૂં તે થવા માંડયું જ હતું, તેમાં આ પ્રકારે (રાજા પુલુસાકીનું સ્વર્ગગમન) થઇ જવાના સમાચાર મળવાથી તેણે મંગળાચરણ તરીકે, પિતાની હકુમતના પ્રદેશની અડોઅડના ભૂભાગ ઉપર ચડાઈ કરી, તે ભાગ પોતાના સામ્રાજયમાં ભેળવી લીધું અને ધીમેધીમે ખંડણીરૂપ અઢળક દ્રવ્ય ઉપાડી જવા માંડયું. આ શહેનશાહ સાઈરસનો રાજ્ય વિસ્તાર બહુ તો કાબુલ સુધી જ આવવા પામ્યો હશે એમ દેખાય છે. બાકી તેના પછી જે ડેરિયસ થયો હતો તેણે તે વિશેષ ભીતરમાં આગળ વધીને તથા આખો પંજાબ" પ્રાંત પણ જીતી લઈને ઈરાની શહેનશાહતમાં ભેળવી દીધો હતો.(૬) તે એટલે સુધી કે ઈરાની શહેનશાહતના જે વીસ પ્રાંત, સુબાઓની હકુમતમાં (Satarapies) ગણાતા હતા, તેમાં આ ગાંધારના પ્રદેશને વશમો સુબાપ્રાંત કહેવામાં આવતું હતું.
|
( ૪) () કે. હ. ઈ. પૃ. ૫૩૩ Bબેસીઝ (પહેલો ) સાઈરસ ઈ. સ. 1. ૫૫૮-ઈ. સ. . ૫૩૦=૨૮
બેસીઝ (બીને ) ૫૩–૫૨૨૪ સ્મરડીસ ( ગાદી પચાવી પાડનાર )
૫૨૨-૫૨૧= ડેરિયસ પર૨-૪૮૬=૩૬ ( પંજાબમાં તેની સત્તા, આશરે ૫૧૮ માં થઈ)
() અ. હી. છે. આવૃત્તિ ત્રીજી ૫, ૧૨ હીસ્ટામ્પીસ (પહેલે). ડેરિયસ ઈ. સ. . ૪૮૬ હાસ્યાસ્પીસ (બીજો)
( આ બન્ને કાઠા સરખાવતાં 2 ને કેબીસીઝ બીજો, તે ને હીસ્ટામ્પીસ પહેલે ખાય છે)
મી. ડબલ્યુ. એસ. ડબલ્યુ વૈકસ (એમ. એ. એફ આર. એસ. ) ના ઈરાન શીર્ષક પુસ્તકમાં આપેલ નામાવલિ પણ ઉપરમાં ટાંકેલ છે. હી. છે ને મળતી આવે છે.
(૫) આ ડેરીઅસના સામ્રાજ્યના અનેક પ્રાંત પાડયા હતા. દરેક પ્રાંત ઉપર અકેક સૂબે (ક્ષત્રપSatarap) નીમેલ હતા. અહીંના સુબાને નંબર વીસમો ગણાતો હતો. તેણે વાર્ષિક ખંડણી તરીકે પોતાના શહેનશાહને તેજતુરી (Golden-dist ) ઘણું મેટા પ્રમાણમાં મોકલવી પડતી હતી. આ બધી હકીક્ત ઈરા