________________
છે
ભારતવર્ષ ]
૩
આ પ્રમાણે પંજાબ દેશ ઉપર ઈરાની શહેનશાહની સત્તા જામ્યા પછી લગભગ પણ-
સદી તે ટકવા પામી હતી એમ દેખાય છે. તે બાદ, ચાહે તે ઈરાની શહેનશાહત નબળી પડ
નના ઈતિહાસમાં વર્ણવાચલી માલુમ પડે છે. જુઓ આગળ ઉપરનું વર્ણન તથા ઉપર પૃ. ૩૫ નું ટીપણું ૭૪. આ ખંડણની રકમ હાલની ગણત્રીએ કેટલી થતી હતી તેને ખ્યાલ નીચેના શબ્દો વાંચવાથી આવી શકશે.
- ભા. સં. ઇ. પૃ. ૧૯૬જીસકી માત્રા આજ કલકે હિસાબસે ૧ સે ૨ કોડ રૂપેએ હતી હૈ.
કે. હો. ઇ. પુ. ૧ લું પૃ. ૩૩૫–શહેનશાહ ડેરિયસના સામ્રાજ્યમાં, પંજબદેશ એક વિભાગી પ્રાંત હતું ( ઈ. સ. પૂ. ૫૧૮ )= c. H, . I. P, 335, The Punjab was a part of the realm of king Darius about B. c. 518.
E. H. I. 4 th Edi. P. 40:~( The Indian Satarapy ) It paid the enormous tribute of 360 Euboic talents of golddust of 185 hundredweights ( જેને આપણે ટંકાક્ષરીમાં cwt. લખીએ છીએ તે અને જે 1cwt=112 lbs. 89121a ) worth fully a million sterling and constituting about one-third of the total bullion revenue of the Asiatic provinces—The conquered province was considered the richest and most populous province of the empire.
હિંદીમાંત મોટી ખંડણી ભરતો હતો; આ પ્રમાણે ભરવામાં આવતી તે જંતુરીનું વજન, ૩૬૦ યુનીક ટેલન્ટસ જેટલું થતું હતું. અને તેનું વજન વર્તમાનકાળે ૧૮૫ હંદવેટ થાય (એક હંદ્રિવેટ=૧૧૨ રતલ સમજવા ) અને તેની કીંમત ૧૦ લાખ પાંડ પૂરેપૂરા ઉપજી શકે; એટલે સામ્રાજ્યના સઘળા એશિઆટીક પ્રાંતની જે વસુલાત કુલ થતી હતી તેના પ્રમાણમાં આ રકમ ૧ જેટલી હતી. આ તાલે પ્રદેશ આખા સામ્રાજ્યમાં સૌથી સમૃદ્ધ તેમજ વિશિષ્ટ વસ્તિઆણ પ્રાત હતા.
આ પ્રમાણે લખીને પાછા તેજ ગ્રંથકાર તેજ પૃષ્ઠની તળે, ટીપણ નં. ૧ માં લખે છે કે—One Eubonic Talent=57.6 lbs. avoirdupois. Therefore 360 Talents are equal to 20.736 lbs. Assuming silver to be worth five shillings an ounce=1/4 of £ I or £ 4 per 1 lb, and the ratio of silver to gold to be as 13 to 1, would be worth £ 1,078,272; If the Eubonic talent be taken as equivalent to 78 & not 70, the 360 of gold will be 4680 talents of silver; the total bullion revenue of the Asiatic provinces (including a small part of Lybia in Africa ) was 14560 silver talents (Cunnigham Coins of Ant. India pp. 12,14, 26 & 30 )
૧ યુનીક ટેલંટ ૫૭.૬ પિંડ ( રતલ ) ના હિસાબે ૩૬૦ ટેલંટ એટલે ૨૦,૭૩૬ રતલ થયા. અને એક આંસ ચાંદીની કિંમત પાંચ શીલીંગની ગણીએ તે, એક અલગ પિંડની ચાર ઐસ ચાંદી થઈ. તે પ્રમાણે એક રતલ ચાંદી (૧ રતલના ૧૬ સ ) ની કિંમત ૪ પૈડ થયા. અને સોનું તથા ચાંદીની ( નગદીનું) પ્રમાણ ૧૩ અને ૧ લેઈએ, તે તે હિસાબે પાંડ ૧,૦૭૮,૨૭ર થાય ( બીજી રીતે ) યુનીક ટેલંખું પ્રમાણ ( ઉપરની ગણત્રીમાં ) જે ૭૦ ના હિસાબે છે તેને બદલે ૭૮ લેખે લેતાં, ૩૬૦ ટેલંટ સોનું તે ચાંદીના ૪૬૮૦ ટેલંટ બરાબર થશે. અને (સર કનીંગહામ સાહેબે તેમના એજંટ કેઈન્સ એફ ઇન્ડીઆ નામે પુસ્તકમાં પૃ. ૧૧, ૧૪, ૨૬ અને ૩૦ માં જણાવ્યા પ્રમાણે ) સર્વ
એશિઆઈ પ્રાંતોનું કુલ ઉત્પન્ન ( આક્રીકાને લીબીઆ પ્રાંતને શેડો ભાગ સાથે લેતાં ) ૧૪૫૬૦ ટેલંટ ચાંદી જેટલું હતું (એટલે કે આખા સામ્રાજ્યના કુલ ઉત્પન્નમાં એકલા હિંદી પ્રાંતની ખંડણુંજ ત્રીજા ભાગની થતી હતી.)
૧૦