________________
୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬ શિથિલતા શ્રાવકો જાણી ન જાય તે આવનાના કેન્દ્રમાંથી ઉદ્ભવેલ હોઈ શકે!
ડહોળાયેલા વાતાવરણ વચ્ચે અમદાવાદના એક રાજહારી સત્તાધીશ, ધનસમૃદ્ધિથી સંપન્ન, પ્રતિષ્ઠિત, પ્રતિભાશાળી પુરુષ હેમાભાઈના ઘરે કાર્તિકપૂર્ણિમાની ઉજ્જવળતા લઈ પુત્ર લોંકાશાહનો જન્મ થયો. અમદાવાદના શાહને ત્યાં લોકના શાહ જેવા પુત્રનું ગુણ નિષ્પન્ન નામ ફઈબાએ રાખ્યું લોકાશાહ જ્યોતિષના જાણકાર, નિમિત્ત શાસ્ત્રીઓ –શાસ્ત્રીઓના મતે લાખોના પ્રેરક અને પૂજક બનવાનું ઉજ્જવળ ભાવિ આ બાળકના લલાટે ઝળહળતું હતું.
છ વર્ષની વયે પાઠકજી પાસે વિદ્યાભ્યાસ માટે ગયેલા લોંકાશાહ પૂર્વકાળના વિદ્યાના પ્રગાઢ સંસ્કાર જાણે તાજા કરવી હોય એટલી સરળતાથી આખા પુસ્તકને બીજા દિવસે કંઠસ્થ કરી આવતા ત્યારે પાઠકજી વિસ્મિત થતાં સંસ્કૃત, પ્રાકૃત, અધમાગધી ઉપરાંત ભારત વર્ષની પ્રચલિત મુખ્ય ભાષાઓના જ્ઞાન સાથે પિતાજીના સંસ્કારથી ઊંડી રાજનીતિ, કળા કૌશલ્ય સાથે વ્યવહાર દક્ષ લોકાશાહની લેખન કળા એટલે જાણે મોતીની કલા પૂર્ણ સેરની સુંદરતા!
શિરોહીના સુપ્રસિદ્ધ શાહ ઓધવજીની વિદુષી પુત્રી સુદર્શન સાથે લગ્નગ્રંથિથી જોડાઈ પૂર્ણચંદ્ર કે પૂનચંદ્ર નામના પુત્રના પિતા બન્યા આમ સર્વથા સુખી દેખાતા જીવનમાં પણ લોંકાશાહના અંતરમાં સદષ્ટ અજંપો તેને વ્યાકુળ અને વિહવળ રાખતો હતો. જીવન-ધ્યેય-પ્રાપ્તિના માર્ગો વગેરેની વિચારણા તેને જ્ઞાતિ-સંપ્રદાય-પરંપરા, ક્રિયાકાંડ બધાથી પર એવા વિજ્ઞાનમય વશિષ્ઠ જ્ઞાન અભ્યાસમાં લઈ જતી હતી.
રાજદ્વારી પુરુષ તરીકેના વ્યવસાય અને ફરજમાં “રાજકરણ” પ્રવેશ્ય ન હતું. સંયમ, સાદગી અને જીવનના ઉચ્ચ મૂલ્યો વડે સમાજમાં અતિ આદરણીય સ્થાન પામ્યા હતાં. ભાવ સન્યસ્ત સાથે ગૃહસ્થાશ્રમી લોંકાશાહે જોયું કે સામાજિક અવ્યવસ્થા, સ્વાર્થીઘતા, જડતા અને દંભ વચ્ચે જેનસમાજ પણ ઘેરાયેલો હતો. શ્રી હરિભદ્રસૂરિકૃત સંબોધ પ્રકરણ અને
શ્રુતજ્ઞાનનાં અજવાળા