Page Text
________________
୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬ નિયમિત વ્યાખ્યાતા. આમ જૈન સાહિત્ય અને સમાજની સેવા એ એમનું જીવનધ્યેય રહ્યું; અને તે કશાયે વળતર વિના કરવા માટે સંકલ્પબદ્ધ રહ્યા.
૧૯૧૧માં મોહનભાઈ કમાતા થયા ને એ જ વર્ષે એમનું પ્રથમ લગ્ન થયું. ૧૯૧૪માં પિતાનું અને ૧૯૨૦માં પત્ની હેમકુંવરનું અવસાન થયું. બીજું લગ્ન થોડાક સમય પછી રાજકોટનાં પ્રભાબેન સાથે
થયું.
૧૯૪૪માં મોહનભાઈની તબિયત લથડતા મામા એમને મુંબઈથી રાજકોટ લઈ ગયા અને તા. ૨-૧૨-૧૯૪પના રોજ ૬૦ વર્ષની ઉંમરે એમનું અવસાન થયું.
સાહિત્ય સેવા - મોહનભાઈનાં કુલ ૨૨ પુસ્તકો પ્રકાશિત થયા છે, જેમાં એમની સાહિત્યકાર, ઈતિહાસકાર, સર્વસંગ્રહકાર, સૂચિકાર તરીકેની વિરલ વિદ્વ-તિભા ઝળકી ઊઠે છે. ઉપરાંત જે.જે.કૉ. હેરલ્ડ' અને “જૈન યુગ'ના તંત્રી તરીકેના એમના પ્રીતિયજ્ઞ દ્વારા પત્રકાર તરીકેની વિશિષ્ટ છબી ઊપસે છે. લગભગ આઠેક પુસ્તકો થાય એટલી લેખન સામગ્રી તો હજી અગ્રંથસ્થ સ્વરૂપે પડેલી છે. આ બધા વિશે વિગતે વાત કરવા માટે તો આખું જ્ઞાનસત્ર જ એમને નામે યોજવું પડે, પરંતુ અહીં સંક્ષેપમાં એમના વિદ્યા તપની ઝાંખી મેળવીએ.
આકરગ્રંથોઃ- એમના ગ્રંથો પૈકી “જૈન ગૂર્જર કવિઓ'ના ત્રણ ભાગ અને “જેને સાહિત્યનો સંક્ષિપ્ત ઈતિહાસ” એ બે આકર ગ્રંથો એમનું ચિરસ્મરણીય પ્રદાન છે. લગભગ સાડાત્રણ દાયકાનું જે વિદ્યા તપ આદર્યું એનો નિષ્કર્ષ આ બે ગ્રંથો છે. “જૈન ગૂર્જર કવિઓ' લગભગ ૪૨૦૦ પાનામાં વિસ્તરેલો ગ્રંથ છે. જેન ગૂર્જર કવિઓની એ વિસ્તૃત વર્ણનાત્મક હસ્તપ્રતસૂચિ છે. એમાં ૧૧૫૦ જેટલા જૈન કવિઓ, ૧૦૦ ઉપર જૈનેતર કવિઓ અને એમની ૩૦૦૦ કૃતિઓને આમાં સમાવિષ્ટ કરાઈ છે. યાદ રહે કે સ્તવન-સમઝાય જેવી લઘુકૃતિઓ આ સંખ્યામાં લેવાઈ નથી. આ કૃતિઓના આરંભ-અંતની કડીઓ તેમ જ પુષ્યિકાઓની નોંધ લેવાઈ છે. આ કૃતિઓમાં પ્રકાશિત તો ઘણી ઓછી; બાકીની હસ્તપ્રતભંડારોમાં હસ્તપ્રતો રૂપે સચવાયેલી. મોહનભાઈએ એકલે હાથે
શ્રુતજ્ઞાનનાં અજવાળા
- ૧૦૬
| SR No. | 032446 |
| Book Title | Shrutgyanna Ajwala |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gunvant Barvalia |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 172 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |