________________
250
86.
87.
88.
जैन आगम ग्रन्थों में पञ्चमतवाद
जे यावि भुंजंति तहप्पगारं सेवंति ते पावमजाणमाणा । मणं ण एवं कुसला करेंति वाया वि एसा बुझ्या उमिच्छा | 139 सव्वेसि जीवाण दयट्टयाए सावज्जदोसं परिवज्जयंता । तस्संकिणो इसिणो णायपुत्ता उद्दिट्ठभत्तं परिवज्जयंति | 140 भूयाभिसंका दुर्गुछमाणा सव्वेसि पाणाण णिहाय दंडं । तम्हा ण भुंजंति तहप्पगारं एसोऽणुधम्मो इह संजयाणं । 141 उत्तराध्ययन, 29.60
नाणसंपन्ना णं भंते! जीवे किं जणयइ ? नाणसंपन्नयाए णं जीवे सव्वभावाहिगमं जणयइ | नाणसंपन्ने णं जीवे चाउरंते संसारकंतारे न विणस्सइ ।
जहा सूइ सत्तापडिया वि न विणस्सइ । तहा जीवे ससुत्ते संसारे न विणस्सइ ।। नाणविणयतवचरित्तजोगे संपाउणइ ससमयपरसमयसंघायणिज्जे भवइ । ।
Rşibhāşita Sūtra, 17.1-2
इमा विज्जा महाविज्जा, सव्वविज्जाण उत्तमा। जं विज्जं साहइत्ताणं सव्वदुक्खाण मुच्चती ।। जेण बन्धं च मोक्खं च जीवाणं गतिरागतिं। आयाभावं च जाणाति सा विज्ज दुक्खमोयणी । । दशवैकालिक, 9.4.5
उव्वा खलु सुयसमाही भवइ तं जहा - 1. सुयं में भविस्सइ त्ति अज्झाइयव्वं भवइ, 2. एगग्गचित्तो भविस्सामि त्ति अज्झाइयव्वं भवइ, 3. अप्पाणं ठावइस्सामि त्ति अज्झाइयव्वं भवइ, 4. ठिओ परं ठावइस्सामित्ति अज्झाइयव्वं भवइ ।
89. स्थानांग; 3.398
वेइए ववसाए तिविधे पण्णत्ते, तं जहा- रिव्वेदे, जउव्वेदे, सामवेदे 90-1. भगवती, 2.1.24
...रिव्वेद - जजुव्वेद सामवेद - अहव्वणवेद - इतिहास - पंचमाणं निघंटुछट्ठाणं- चउण्हं वेदाणं संगोवंगाणं सरहस्साणं सारए धारए पारए संडंगवी सट्ठितंतविसारए, संखाणे सिक्खाकप्पे वागरणे छंदे निरूत्ते जोतिसामयणे, अण्णेसु य बहुसु बंभण्णएसु परिव्वायएसु य नवे सुपरिनिट्ठिए या वि होत्था ।
II. औपपातिक, 97
ते णं परिव्वाया रिउवेद-यजुव्वेद सामवेद - अहव्वणवेद - इतिहासपंचमाणं निघंटु-छट्ठाणं संगोवंगाणं सरहस्साण चउण्हं वेदाणं सारगा पारगा धारगा सडंगवी सट्ठितंत-विसारया संखाणे सिक्खाकप्पे वागरणे छंदे निरुत्ते जोइसामयणे अण्णेसु बहूसु 'बंभण्णएसु य सत्थेसु' सुपरिणिट्ठिया यावि होत्था ।
91. दीघनिकाय, सीलक्खन्धवग्गपालि III. 1. 256
.... तिणं वेदानं पारगू सनिघण्डुकेटुभानं साक्खरप्पभेदानं इतिहासपंचमानं पदको वेय्याकरणो लोकायतमहापुरिसलक्खणेसु.... ।