________________
ઔદારિકકાયયોગ માનવો જોઇએ.
શંકા - શાસ્ત્રમાં કહ્યાં મુજબ જો લબ્ધિ-અપર્યાપ્તજીવો ઔદારિક કાયયોગમાં જ આયુષ્ય બાંધી શકે છે અને ઇન્દ્રિયપર્યાપ્તિ પૂર્ણ થયા પછી જ આયુષ્ય બંધાય છે, તો ઇન્દ્રિયપર્યાપ્તિ પૂર્ણ થયા પછી જ ઔદારિકકાયયોગ માનવામાં શું વાંધો છે ? શરીરપર્યાપ્તિ પૂર્ણ થયા પછી ઔદારિકકાયયોગને માનવાની શી જરૂર છે ?
સમાધાન :- ઇન્દ્રિય પર્યાપ્તિ પૂર્ણ થયા પછી ઔદારિકકાયયોગ માનવો જોઈએ. તે વાત સાચી છે પણ જ્યારે શરીરપર્યાપ્તિ પૂર્ણ થાય છે ત્યારે કાયબળ પેદા થવાથી જીવ શારીરિક ક્રિયા કરી શકે છે, તે શરીરજન્ય ક્રિયાને કાયયોગ કહે છે. એટલે ઔદારિકાદિ શરીરની ઉત્પત્તિ થવાથી ઔદારિકાદિકાયયોગની ઉત્પત્તિ થાય છે. અને ઔદારિકાદિ શરીરનો નાશ થવાથી ઔદારિકાદિકાયયોગનો નાશ થાય છે એટલે શરીરને આશ્રયીને કાયયોગ છે. તેથી શરીરપર્યાપ્તિ પૂર્ણ થયા પછી ઔદારિકકાયયોગ માનવામાં આવ્યો છે.
શીલાંકાદિ આચાર્ય મહારાજાના મતે અપર્યાપ્ત સૂક્ષ્મએકેન્દ્રિયાદિ૬ જીવસ્થાનકમાં (૧) કાર્મણકાયયોગ (૨) ઔદારિકમિશ્રયોગ અને (૩) દારિકકાયયોગ હોય છે અને અપર્યાપ્તસંજ્ઞીપંચેન્દ્રિયમાં (૧) કાર્મણકાયયોગ (૨) ઔદારિકમિશ્ર (૩) ઔદારિકકાયયોગ (૪) વૈક્રિયમિશ્રયોગ અને (૫) વૈક્રિયકાયયોગ હોય છે. અથવા (૧) કાર્મણકાયયોગ (૨) ઔદારિકમિશ્રયોગ (૩) ઔદારિકકાયયોગ અને (૪) વૈક્રિયમિશ્રયોગ હોય છે.
ગ્રન્થકાર ભગવંતનું એવું માનવું છે કે, ઉત્પત્તિના બીજા
(८) नन्वनयोक्तया युक्त्या संज्ञिनोऽपर्याप्तस्य देवनारकेषूत्पद्यमानस्य तनुपर्याप्त्या पर्याप्तस्य वैक्रियमपि शरीरमुत्पद्यते एव किमिह तन्नोक्तमिति ? उच्यते-उपलक्षणत्वादेतदपि द्रष्टव्यम्
હું ૪૦ છે
