________________
(૧) મતિજ્ઞાનોપયોગ (૨) શ્રુતજ્ઞાનોપયોગ (૩) અવધિજ્ઞાનોપયોગ (૪) ચક્ષુદર્શનોપયોગ (૫) અચક્ષુદર્શનોપયોગ (૬) અવધિદર્શનોપયોગ (૭) મન:પર્યવ જ્ઞાનોપયોગ (૮) કેવલજ્ઞાનોપયોગ અને (૯) કેવલદર્શનોપયોગ જ હોય છે. બાકીના ઉપયોગ ન હોય. કારણકે દર્શનમોહનીયકર્મ નાશ પામેલું હોવાથી દર્શનમોહનીયકર્મનો ઉદય હોતો નથી. એટલે અજ્ઞાનત્રિક ન હોવાથી ત્રણ અજ્ઞાનોપયોગ ન હોય.
છદ્મસ્થોને મોહનીય કર્મનો સંપૂર્ણ ઉપશમ થવાથી કે સંપૂર્ણ નાશ થવાથી યથાખ્યાતચારિત્ર પ્રાપ્ત થાય છે. તે વખતે મત્યાદિ-૪ જ્ઞાન અને ચક્ષુરાદિ-૩ દર્શન હોય છે અને તે ચારિત્રવાળા જીવો
જ્યારે ઘાતકર્મનો સંપૂર્ણ ક્ષય કરે છે. ત્યારે કેવલજ્ઞાન અને કેવલદર્શન પ્રગટ થાય છે. તેથી યથાખ્યાતચારિત્રમાર્ગણામાં (૧) મતિજ્ઞાનોપયોગ (૨) શ્રુતજ્ઞાનોપયોગ (૩) અવધિજ્ઞાનોપયોગ (૪) મન:પર્યવજ્ઞાનોપયોગ (૫) ચક્ષુદર્શનોપયોગ (૬) અચક્ષુદર્શનોપયોગ (૭) અવધિદર્શનોપયોગ (૮) કેવલજ્ઞાનોપયોગ અને (૯) કેવલદર્શનોપયોગ જ હોય છે. બાકીના ત્રણ અજ્ઞાનોપયોગ ન હોય કારણકે દર્શનમોહનીયકર્મનો ઉપશમ કે ક્ષય થયેલો હોવાથી દર્શનમોહનીયકર્મનો ઉદય હોતો નથી. તેથી ત્રણ અજ્ઞાનોપયોગ ન હોય.
દેશવિરતિધર તિર્યંચ-મનુષ્યોને ત્રણજ્ઞાન અને ચક્ષુરાદિ ત્રણ દર્શન હોય છે. તેથી દેશવિરતિમાર્ગણામાં (૧) મતિજ્ઞાનોપયોગ (૨) શ્રુતજ્ઞાનોપયોગ (૩) અવધિજ્ઞાનોપયોગ (૪) ચક્ષુદર્શનોપયોગ (૫) અચક્ષુદર્શનોપયોગ અને (૬) અવધિદર્શનોપયોગ હોય છે. બાકીના છ ઉપયોગ ન હોય. કારણકે સમ્યકત્વ હોવાથી (૧) મતિ-અજ્ઞાનોપયોગ (૨) શ્રુત-અજ્ઞાનોપયોગ (૩) વિર્ભાગજ્ઞાનોપયોગ ન હોય. અને સર્વવિરતિ ન હોવાથી (૪) મન:પર્યવજ્ઞાનોપયોગ ન હોય તથા
હું ૧૪૦
