________________
સંશીપંચેન્દ્રિયજીવોમાં દેવ, નાક, સંજ્ઞીતિર્યંચ અને મનુષ્યોનો સમાવેશ થાય છે. તેમાંથી મનુષ્યો સર્વે શુભાશુભ પરિણામને પ્રાપ્ત કરી શકે છે. તેથી સંશીમાર્ગણામાં ૧થી ૧૪ ગુણઠાણા હોય છે.
પંચેન્દ્રિયજીવોમાં અસંશીપંચેન્દ્રિય અને સંશીપંચેન્દ્રિયજીવોનો સમાવેશ થાય છે. તેમાંથી અસંશીપંચેન્દ્રિયમાં અસંજ્ઞીતિર્યંચપંચેન્દ્રિય અને સંમૂર્ચ્છિમમનુષ્યોનો જ સમાવેશ થાય છે. પણ સંજ્ઞીપંચેન્દ્રિયમાં દેવ-નારક અને ગર્ભજ તિર્યંચ-મનુષ્યોનો સમાવેશ થાય છે. તેમાંથી ગર્ભજ મનુષ્યો મિથ્યાત્વથી માંડીને અયોગીકેવલી સુધીના સર્વે ભાવોને પ્રાપ્ત કરી શકે છે તેથી પંચેન્દ્રિયમાર્ગણામાં ૧થી ૧૪ ગુણઠાણા હોય છે.
ભવ્ય અને ત્રસજીવોમાં પણ દેવ-ના૨ક અને તિર્યંચ-મનુષ્યનો સમાવેશ થાય છે. તેમાંથી મનુષ્યો સર્વે શુભાશુભ પરિણામને પ્રાપ્ત કરી શકે છે. તેથી ભવ્ય અને ત્રસમાર્ગણામાં ૧થી૧૪ ગુણઠાણા હોય છે.
જે સંશીજીવે એકેન્દ્રિય કે વિકલેન્દ્રિયતિર્યંચનું આયુષ્ય બાંધ્યુ હોય, તે કાલાન્તરે ઉપશમસમ્યક્ત્વથી પડીને સાસ્વાદનગુણઠાણે આવ્યા પછી જો આયુષ્ય પૂર્ણ થવાથી મરણ પામે, તો તે જીવ સાસ્વાદનગુણઠાણુ લઇને લબ્ધિ-પર્યાપ્તા પૃથ્વી-જલ કે પ્રત્યેક વનસ્પતિરૂપ એકેન્દ્રિય કે વિકલેન્દ્રિય તિર્યંચમાં ઉત્પન્ન થાય છે. ત્યાં તેને કાંઇક ન્યૂન છ આવલિકા કાળ સુધી સાસ્વાદનગુણઠાણુ ૨હે છે. પછી મિથ્યાત્વગુણઠાણુ આવી જાય છે. તેથી (૧) પૃથ્વીકાય (૨) જલકાય (૩) વનસ્પતિકાય (૪) એકેન્દ્રિય (૫) બેઇન્દ્રિય (૬) તેઇન્દ્રિય અને (૭) ચઉરિન્દ્રિયમાર્ગણામાં પહેલું અને બીજુ એ બે જ ગુણઠાણા હોય છે. બાકીના
૧૦૧
