________________
(૧૨) આજે તમે જે બળ, ઐશ્વર્ય, શક્તિ, વૈભવ પામ્યા છે એ બંધુય પૂર્વે કરેલા ધર્મનું ફળ છે. ધર્મ વગર જે અર્થ અને કામ વિનાપ્રયાસે મળી શકતાં હોય તે જગતમાં કઈ દુખી, દરિદ્રી કે હતભાગ્ય હેત જ નહિ. માટે જ ખાત્રી થાય છે કે જગતમાં પ્રાણુઓને સુખ આપનારી કઈ પણ વસ્તુ હોય તે એક ધર્મ જ છે. - સાધુધ અને શ્રાવકધર્મ એ બે પ્રકારને ધર્મ અને શ્વરએ કહેલ છે, અપ સત્વધારી પ્રાણીઓ સાધુધર્મ આરાધવાને અસમર્થ હેવાથી યથાશક્તિ શ્રાવકધર્મનું જ આરાધન કરે છે, પણ પરાક્રમી તે સાધુધર્મને આરાધી સ્વલ્પ સમયમાં પિતાની આત્મસિદ્ધિ કરી લે છે. એ સાધુધર્મ સંસારને ત્યાગ કર્યા સિવાય મળી શક્તા નથી ને સંસારમાં જ્યાં સુધી મોહબંધન હોય ત્યાંલગી તેને ત્યાગ કરી શકાતું નથી. પુગલ ઉપરથી લાલસા ઓછી થઈ જાય છે ત્યારે જ મોહનું જોર નરમ પડે છે. પુદગલે એટલે સ્ત્રી પુત્રાદિક ઉપરથી, લક્ષમી ઉપરથી સત્તા વૈભવ ઉપરથી એવા બાહા આત્માના સંબંધમાં આવેલા પદાર્થો ઉપરથી મમતા ઓછી થાય છે ત્યારે જ એની લેલુપતા ઘટે છે ને ત્યાગભાવના તરફ પ્રીતિ થાય છે. એ પ્રીતિ જેમ જેમ દઢ થતી જાય છે ત્યારે જ એક દિવસ તે સંસારનાં મેહબંધને તેડવા સમર્થ થાય છે. ધન્ય છે એવા આત્માઓને !
આત્માનું સત્ય વાસ્તવિક સ્થાનક તો મેક્ષનગર છે ત્યાં