________________
૩૦
આદર્શ ગૃહસ્થાશ્રમ
(૩) માંસભાજિત્ય.
માંસભેાજિત્યથી શારીરિક બળ વધે છે તેવી ભ્રમજનક માન્યતા આયુર્વેદજ્ઞ વૈદ્યોના જાતીય અનુભવથી હવે દૂર થઈ ગઈ છે, અને માંસ એ શારીરિક આરાગ્યને ઊલટું હાનિકર છે એમ સિદ્ધ થયું છે. છતાં કેટલે વર્ગ ધામિક રૂઢિથી ખેંચાઇને, કેટલાક વરસાસક્તિથી લલચાઇને અને કેટલાક વ શેાખની ખાતર એ વાપરે છે. આ કા'માં પ્રત્યક્ષ કે પરાક્ષ હિંસા છે, અને Rsિ'સા એ અશ્રમ છે. પેાતાના સુખને માટે પરનું સુખ હણી નાખવું એ માનુષિક વ્ય કદી ન ગણાય. એ ધાર્મિ ક દૃષ્ટિની વાત થઇ. પરંતુ માંસભેાજતથી આજે રાષ્ટ્રદૃષ્ટિએ પણ ભારી નુકસાન થયું છે. પશુધન આખીમાં લુપ્તપ્રાય થયું છે. પશુધન જતાં કૃષિપ્રધાન દેશને કેટલું ખમવું પડ્યું છે તે અકથ્ય વસ્તુ છે. આટલા બાહ્ય નુક્સાન ઉપરાંત નિર્દયતાના સંસ્કારથી જે આત્મપતન થાય છે તેના વિચાર તા કાણું કરે છે? (૪) વ્યભિચારનું વ્યસન—વિષયવાસનાને અતિરેક
વિષચવાસનાનુ દુષ્ટ પરિણામ તો અગાઉના પ્રકરણમાં વિસ્તૃત રૂપે વિચારાઇ ગયું છે. વીની ક્ષતિમાં ચૈતન્યની ક્ષતિ છે. ધ`પ્રજાના હેતુ સિવાય કરેલેા સ્વસ્રીસંગ પણ વ્યભિચાર છે, એ મહાત્માજીનું અનુસસિદ્ધ વાક્ય છે. આવા સ્વસ્રીબ્યભિચારાનાં દુષ્પરિણામ શબ્દોમાં વર્ણવી શકાય તેવાંયે નથી. અને તેનાં નુકસાનેની સંખ્યા તે। વળી કલ્પનાથી પણ અતીત છે.
(૫) અતિવિલાસ.
અતિવિલાસ એ ઉપરના ગુણનુ મૂળ છે. એટલે તે વ્યસન પણ તેના જેટલું જ ભયંકર છે. (૬) ચારી.
ચેરીમાં ઠગાઇ, દલ, વિશ્વાસધાત, દેશદ્રોહ, કૃતઘ્નતા ઇત્યાદિ દોષાના સમાવેશ થાય છે. આ દૃો વિકાસના પથથી દૂર કરી વિનારાના પ ઘસડી નય છે. આવા દુર્ગુણાએ ભારતીય સંસ્કૃતિને ખૂબ હીણપ લગાડી છે. આજે આવા દુર્ગુણાથી ટેવાયેલી પ્રજાને તેનું ભાન પણ નથી દરજી, સુતાર અને સેનીથી માંડીને શરારી સુધીના વેપારમાં આણુ વ્યાપક છે. આ ચારીએ ભાષાઅસત્યનુ તેા ધર વ્યાપ્યુ છે. એકદરે આ દુર્ગુણે આત્મપતન અને રાષ્ટ્રપત્તનને નેતરી લીધાં છે.