________________
ખમીર
૧૧૩
પાણીની ના પાડી અને જીભ તરફ અંગુલીનિર્દેશ કર્યો. તેઓએ કાંઈ બલવાને પ્રયત્ન કર્યો પણ વાચા બંધ થઈ ગઈ હોય તેમ જણાવ્યું. શેઠાણીનું હૈયું ભરાઈ આવ્યું. ત્યાં બેઠેલા અનુપચંદ ગારજીએ પિતાના પાસેથી ઊંચી માત્રા કાઢીને ખરલમાં ઘસી રોગીને મોઢે મૂકી, પાંચેક મિનિટમાં જીભ છુટી થઈ હોય તેમ શેઠે ધીમેથી કહ્યું
“ મહેકમ કયાં છે ? મારી પાસે આવ.” “આ રહ્યો કાકા, આજ્ઞા કરે.”
મહામ, આ હાથી (હઠીભાઈ) અને ઉમેદ તને ભળે છે. તારી કાકીનું ગઢપણ પાળજે. છોકરા નાના છે, તેને સાચવજે અને આપણે વહીવટ પણ તારે સંભાળવાન છે.” પછી શેઠાણીને ઉદ્દેશીને કહ્યું: “તમારે મહેકમભાઈની સલાહ લેવાની છે. સમજ્યાં છે?”
શેઠાણીએ ડોકું ધુણાવી સંમતિ દર્શાવી.
કેમ મહેકમ, આ બધું ખરા દિલથી સંભાળીશ કે ? મેં તને પુત્રવત પાળ્યો છે ને તારામાં મારું મન કરે છે, તેથી આ બધું તને ભળાવું છું.”
“જેવી આજ્ઞા.” આંસુઓથી ભરેલી આંખે મહેકમે જવાબ આપ્યો.
અત્યારની પેઠે તે વખતે વાલીપણાનાં મુખત્યારનામાં કે કેટરી ને કાગળોનાં કારસ્થાન નહેતાં; મીલ્કતને નોંધ ને વિલના ભવાડા પાછળ વકીલ બારિસ્ટરોના ખીસાં ભરવાના નહેતાં. કેસરીસિંહ શેઠે અણુમાપો લાખોને વહીવટ ભાન ઉપર પિતાના ભત્રીજાને સોંપ્યો ને ભત્રીજાએ શીર નમાવીને કાકાની ઈચ્છા-આજ્ઞાને
