________________
૪૨.
કબીર વાણું.
(૧૨૮) કામી અમૃત ન ભાવહિ, બિખ્યા લિની શોધ, જન્મ ગમાયા ખાધમેં, ભાવે હું પરમાઘ.
જે કામ પુરૂષ છે યાને જેનું મન ઇઢિઓના વિષયમાંજ ભમતું હોય છે, તેને અમૃત ભાવતું નથી યાને સાચી હંમેશની ટકનારી જે વસ્તુ છે તે ઉપર તેનું દીલ થતું નથી, તે તે નિરંતર ઇઢિઓનાં નવાનવા વિષયેની શોધમાંજ હોય છે અને તેઓને, મન ભાવતી રીતે ભોગવવા એટલે તો ચકચુર રહે છે કે તેમાંજ તે પિતાને જન્મ બરબાદ કરે છે.
• (૧૨૯) એક કનક અરૂ કામિની, ખિખ્યા ફલકુ પાય; દેખતહિસે બિખ ચઢે, ખાયે તે મર જાય.
એક પેસે, ને બીજું સ્ત્રી, એ બે વિષેની પેઠે જનાર પેહરી ફળ પામે છે. આ બે મહા માયારૂપી વિષયે છે કે જેને માત્ર જેવાથી માણસને ઝેહેર ચહડે છે ત્યારે તેની વૃતિ ફેરવાઈ જાય છે, અને જે તે વિષય ભગવ ભગવ કર્યા કરે છે તેઓને નારાજ થાય છે.
સાધે ઇન્દ્રિય પ્રબલજેસે ઉઠે ઉપાધ મન રાજા બહેકાવતે, પાંચે બડે અસાધ.
ઇદ્રિઓને વિષ પુરા પાડવાથી, તેઓ બહુ બળવાન થઈ જાય છે. અને માણસને દુઃખ ઉપજાવે છે; મન જે ઇન્દ્રિઓનો રાજા છે, તે ઇઢિઓને બહેકાવે છે જેથી તેઓ ઘણું બેખદ બની જાય છે, માટે કબીરજી કહે છે કે, ઇન્દ્રિઓને તું તારા તાબામાં રાખ.
હિંદુશાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે, માણસનું શરીર, તે એક ગાડી છે; તેને જોડેલા છેડાએ, તે પાંચ ઇન્દ્રિઓ છે; તે ગાડી ચલાવનાર તે મન છે, અને ગાડીમાં બેઠેલે ધણી, તે જીવ ચાને ખરે માણસ છે. ગાડીને ચલાવનાર ઘોડાઓને કાબુમાં નથી રાખતા, ત્યારે ઘોડાઓ મસ્ત બની, ગાડીને ગમે ત્યાં
