________________
જીવનું મુળ.
" (પર) દેખન સરીખી બાત હય, કહેન સરીખી નાહિ;
ઐસા અદભૂત સમજાકે, સમજ રહે મન માહિ. નિરાકાર ઈશ્વરને મળવાને લગતી એ વાત, આપણે પોતે જોઈએ તેજ સમજાય, અને બીજો કોઈ મોડેથી સમજાવે તો નહિજ સમજાય, એવા અજાયબ પ્રકારની છે; માટે તું એને અનુભવજે, ને તારે અનુભવ તારા મનમાં જ રાખજે, તે બીજા કોઈને કહેતે ના.
(૫૩) બિન ધરતિકા ગામ હય, બિન પંથક દેશ, બિન પિંડકા પુરૂષ હય, કહે કબીર ઉપદેશ.
મારૂં કબીરનું કેહવાનું એ છે કે, આપણી આ દુનિયાની ચીજોની સરખામણીએથી ઇશ્વરને લગતી વાતો બોલી શકાતી નથી. દાખલા તરીકે, માણસે જ્યાં રહેતાં હોય તે જગ્યાને આપણે “ગામ” કહીએ, પણ પરમેશ્વર (જ્યાં રહે છે તે જગ્યાને માણસનાં રહેઠાણની સરખામણી કરીને “ગામ” કહેવાય નહિ, કારણ જ્યાં પૃથ્વિજ નહિ ત્યાં “ગામ” કેમ હોય? આપણે એક દેશથી બીજે દેશ જઈએ ત્યારે ત્યાં કોઈ રસ્તે થઈને જઈએ છીએ, પણ પરમેશ્વર (જ્યાં) રહે છે તેને માણસના રહેઠાણની સરખામણી કરીને “દેશ” કહીએ, તે તે દેશ જવાને કાંઈ રસ્તો નથી. કેઇ એક માણસ છે એવું આપણે કહીએ, ત્યારે તરત તેનું શરીર આપણું લક્ષમાં આવે છે; હવે એજ રીતે આપણે બેલવા જઇએ કે “પરમેશ્વર” છે, તે લોકે એમ સમજે કે તેને શરીર હશે, જ્યારે તેને શરીર તો છેજ નહિ.
(૫૪) કબીર ચલ જાય થા, પુછ લિયા એક નામ;
ચલતા ચલતા તહાં ગયા, જહાં ગામ નામ નહિ ઠામ.
હું ઇશ્વરની રાહમાં ચાલ્યો જતો હતો, ચાલતાં ચાલતાં મેં એક માણસ પાસે ઇશ્વરનું નામ પુછી લીધું. પછી તે નામ જપતે જપતે આગળ ને આગળ ચાલ્યા કીધો, ત્યારે આખરે હું ત્યાં જઈ પહોંચ્યા, જ્યાં કોઇ ગામ નહિ મળે, કાંઇ રહેવાનું નહિ મળે, ને કોઇનું નામ નિશાન નહિ મળે.
