________________
૧૮
કબીર વાણું.
(૪૯) હદમાં રહે માનવિ, બેહદ રહે સે સાધક
હદ બેહદ દેને તજે, તાકા મતા અગાધ, સાધારણ માણસને આકારવાળી ચીજોનું ભાન હોય છે; અને સાધુને આકાર વગરની અપરમપાર ખાલી જગ્યાનું ભાન હોય છે, પણ જે અપરમપાર ખાલી જગ્યાનું ભાન પણ ન રાખે તેને તે મહિમા અપરમપારજ જાણો, એટલે કે હદ અને બેહદની પાર ગયેલાને તો કોઈ પારજ પામી શકે નહિ.
(૫૦) હદ છાંડી બેહદ ગયા, અવર ક્યિા વિશ્રામ,
કબીરા જાસુ મિલ રહા, સે કહીયે નિજ કામ. હદવાલી, આકારવાળી દુનિયા છોડીને હદ વગરની, આકાર વગરની ખાલી જગ્યામાં જવું, અને એ પ્રમાણે રેહવા વસવાની બીજી જગ્યા કરી લેવી, અને ત્યાં જે સાહેબ રહે છે તેની સાથે હું (કબીર) જેમ મળી ગયો છું, તેમ સાથે મળી જઇ રહેવું એ તે દરેકનું પોતાનું જ કાર્ય છે, એટલે કે તે પિતાથીજ અનુભવાય છે, બીજો કોઈ તે દેખાડી યા કહી શકે નહિ.
(૫૧) હદને બેઠા કથત હય, બેહદકી ગમ નહિ;
બેહદકી ગમ હેયગી, તબ કનેકે કહ્યું નહિ. જેનું ભાન હદવાલી, આકારવાળી, દુનિયા સુધીનું જ હોય છે. અને હદ વગરની આકારો ધરાવ્યા વગરની, ખાલી જગ્યામાં જે જીવી જાણતો નથી, તેજ પિતાનાં અજ્ઞાનપણમાં તે હાલતનું મેહેડેથી વર્ણન કરે છે, પણ જે જીવી જાણે છે, તે તો તે હાલતને હેડેથી બેલી નહિ શકાય એવા પ્રકારની સમજે છે, ને તેથી જ તે વિશે તે કાંઈ બેલ નથી.
