________________
કબીરજીનાં ખાસ જો.
૨૯૧
માણસ ખરો સંતોષી છે એમ ત્યારે કહેવાય કે જેને લંગેટીને સાત ઠીંગરાં હોવા છતાં અને તે તદન ગરીબ સ્થિતિમાં હોવા છતાં, પોતાના મનમાં જરા પણ શક કે વિચાર લાવતો નથી કે હું ગરીબ છું, કારણ તે પરમાત્માનાં નામમાં એવો મસ્ત (ચકચુર) હોય છે અને બધી રીતે એ સંતોષી બન્ય હોય છે કે ઇદ્ર જેવા રાજાને તે (પિતા કરતાં) ગરીબ સમજે છે.
અર્થાત–માણસ આશાઓ રાખે છે જેવી કે “હુ માટે થાઉં? “મને ફલાણું મળે એ આશા છે કે પ્રગટીકરણના શરૂઆતના તબક્કાઓ ઉપર રહેલા માણસો માટે ઠીક છે, કારણ કે તે આશાથીજ આગળ વધી (ઉગી બની) શકે છે, પણ જે તે તબકકે પસાર કરી ગયો છે અને જેને પરમાત્માને મળવાની ઇચ્છા જ રહેલી છે અને જે મિનેઇ માર્ગ પર ચાલવાની કેશેષ કરી રહ્યો છે તેને માટે ઉપલાં શિક્ષણે છે.
સાધારણ દુનિયવી બાબદ વિષે પણ જે આપણુ લાંબો વિચાર કરીશું તે માલમ પડશે કે ઈચ્છાઓ રાખવાથી માણસને પુરો સંતોષ અને ખરે (હંમેશ કનારે) ફાયદે તે થતજ નથી. દાખલા તરીકે અમુક વસ્તુ મેળવવાની ઇચ્છા કીધી અને તે મળી, એટલે માણસને વધુ અને વધુ ઇચ્છા થાય છે, કારણ ઈચ્છા પુરી પાડયાથી કાંઈ તે નરમ પડતી નથી અને હંમેશાં કાંઈ આપણું ઇચ્છા પૂર્ણ થતી નથી, અને જ્યારે ઈચ્છા પુરી પડતી નથી ત્યારે માણસને દુઃખ આવે છે, એ રીતે બને તરફથી, જીત મેળવતાં તેમજ નાઉમેદ થતાં, અને વસ્તુ મળે ત્યારે પણ અને ન મળે ત્યારે પણ માણસને દુઃખજ આવ્યા કરે છે, તેથી જ્ઞાનીઓનું શિક્ષણ એ છે કે જે કોઈ પિતાની હાલતમાં સંતોષી હોય અને જે દુનિયવી વસ્તુઓ મેળવવાને ઇચ્છા કરતો નથી, પરમાત્માને મળવાને માટેજ આશા કરતે હેય, અને તે પોતાની બાહેરની બધી ફરજો બજાવતો જઈ પોતાની ઈચ્છા માત્ર પરમાત્માને માટે રાખતા હોય તે જ માણસ ખરે સુખી થાય.
